O timuga felafolafoaʻi

Pei ona tatou iloa, e tele ituaiga o timu e tusa ma lona amataga ma ona uiga. O le aso o le a tatou talanoa ai timu felafolafoaʻi. E lauiloa foʻi latou ile igoa ole timuga felafolafoaʻiga. O mea na o ni faaputuga gaosi e gaosia e le paʻu o le ea i le tulaga i le lotoifale. Na foafoaina e pei o ni ao i se tulaga faatafafa ma o autafa na te tuua e masani ona tele.

I lenei tusitusiga o le a matou taʻuina atu ai ia te oe mea uma e te manaʻomia e iloa e uiga i timuga felafolafoaʻiga ma pe faʻafefea ona amataina.

Faʻasologa ma faʻavaeina

O le mea muamua e taua ona iloa o le faʻafefea ona tupu i timuga. A vevela le ea i luga, e alu aʻe i le maualuga. Le teroposeta o lona vevela e faʻaititia i le maualuga, o lona uiga, o le maualuga tatou te o ai, o le maalili lea o, o lea a oso aʻe le vaega tele o le ea, e alu i totonu i le malulu ea ma amata ona tumu. A faʻatumuina, e faʻapipiʻiina i tamaʻi tamaʻi tama vai poʻo tioata aisa (faʻamoemoe i le vevela o loʻo iai le 'ea faʻataʻaliʻi) ma faʻataʻamilomiloina tamaʻi fasimea ma le lautele e le atoa le lua microns e taʻu hygroscopic condensation mea taua.

A faʻapipiʻi mataua o le vai i le faʻatapulaʻaina o vaega o loʻo totoe ma le vaega o le ea i luga e le taofia le siʻi aʻe, ua faʻavaeina se ao faʻasolosolo atinae, talu ai o le aofaʻi o le ea e faʻatumuina ma faʻapipiʻiina o se iʻuga faʻateleina maualuga. Lenei ituaiga ao e faia e le mautonu le ea ua valaauina cumulus humilis lena, a o latou faʻasolosolo faʻasolosolo ma oʻo atu i se mafiafia tele (lava e faʻataga faigata ai ona soʻo se soʻa o le la e pasi ane i totonu), e valaʻauina  cumulonimbus.

Mo le ausa i totonu o se ea tele e oʻo atu i le faʻapipiʻiina i le faʻaputuputuga i mataua, lua tulaga e tatau ona faʻamalieina: o le muamua o le ea tele ua lava maaliliO le lona lua o loʻo i ai hygroscopic condensation nuclei i le ea lea e mafai ai ona faʻatutuina ni mataua o le vai.

O le taimi lava na fausia ai ao, o le a le mea na mafua ai latou faʻatupuina timuga, uatoʻa poʻo le kiona, o lona uiga i nisi ituaiga o timuga? O tamaʻi mataua o loʻo fausia ai le ao ma o loʻo taofia i totonu ona o le iai o faʻafouga fou, o le a amata ona tupu ae e afaina ai isi mataua na latou mauaina i le latou paʻu. Lua malosiaga faʻavae faʻavae luga o mataua taʻitasi: ona o le toso o loʻo faʻaaluina i luga e le ea i luga, ma le mamafa o le mataua lava ia.

A faʻapea e lapoʻa mataua e faʻatoilaloina le malosi toso, o le a latou faʻanatinati atu i le eleele. O le umi ona faʻaalu e tamaʻitaʻi vai i le ao, o le lapoʻa foʻi lea, a o latou faʻaopopoina i isi mataua ma isi mea faʻapipiʻi. I se faʻaopopoga, latou te faʻamoemoe foʻi i le taimi e faʻaalu ai e mataua paʻu le alu aʻe ma ifo i lalo i le ao ma o le sili atu foi o le aofaʻi o vai o le ao.

O timuga felafolafoaʻi

O timuga felafolafoaʻi e gaosia uma i le oso aʻe o le ea mafanafana ma le vevela o le ea. Ua mafanafana le lalolagi i nisi itulagi e sili atu nai lo isi. E faʻamoemoeina lava ile laualuga ole lalolagi ma le faʻatupulaia o le susulu ole la. E faʻapena foʻi le ituaiga meaʻai e fai aʻe nofoaga taʻitasi. O nei uiga faʻaalia ai o le vevela liliu atu i le ea o le sili ona maualuga vaega ma i le tulaga o se puta. A o maualuga le maualuga, e sui le vevela ma puipuia seʻia oʻo ina avea ma pupuna o le malulu o le ea. I le tulaga o loʻo faʻatumuina ai le ea i le susū, e faʻatupuina se ao ma o le taimi lena e tupu ai le faʻamalosi tino ona paʻu ai lea o le tau.

Le natura mataʻutia o timuga timuga E mafai foi ona fausia e se ituaiga puao. O lenei faʻatagaina le faʻatonuina maualuga o le ea malulu e fesoʻotaʻi ma le felafolafoaʻiga gaioiga ma o se uiga o uma vevela ma susu vaega. E le o se mea e ofo ai le masani ona tupu o lenei vaitau i vaitau o le taumafanafana ma i itulagi o loʻo i ai le tau feololo. E masani ona tutupu i matagi ma sau faʻatasi ma uila ma faititili.

E tupu i teritori ma mafolafola uiga poʻo e i ai ni laʻititi le atoatoa i le laufanua. O nei nofoaga i ai le i ai o le susu ma le mafanafana ea e mafua ai le fausiaina o ao o le Cumulonimbus ituaiga.

Amataga o timuga felafolafoaʻi

O nei timu e afua mai pe a fai o se vaega tele o le ea o loʻo maualuga le vevela faʻafetaiaʻi ma se vaitafe vai pei o se vaitafe. E mafua ai lenei feiloaʻiga, o ona vevela e ese, e fausia ai se ao e vave faʻatupuina le ausa vai ma maua ai timuga mamafa mamafa.

A pa malosi le lalolagi i le susulu mai o le la, e mafanafana le lalolagi. A oso le ausa o le vai ua faʻatumuina ma faʻafesoʻotaʻi ma le vaega maualuga o le ea. A o alu aʻe le ea, e paʻu i lalo le vevela ma faʻapipiʻi talu ona latou feiloaʻi i le sau. O lona uiga o le vevela o le ausa vai e tutusa ma le faʻamafanafanaina o le vevela.

Mo timu felafolafoaʻi e tupu e tatau ona faʻaputuputu muamua ao ina ua maeʻa le faʻasusu ausa vai faʻagasologa. O lenei mafuaʻaga timuga e faia i luga o mataua tetele o vai.

Aotelega uiga

Seʻi o tatou vaʻai i uiga autu o timuga felafolafoaʻiga:

• Pa'ū e gaosia e āu e alu aʻe faʻafetai ile ea susu. O lenei ea e alu aʻe ma minoi faʻafetai i sela lauiloa felavasaʻi.
• E oso faʻafuaseʻi le ea ona o le tumau pea o le ea i autafa, ma maua ai taga o le ea e tai tutusa ma se paluni.
• A o malulu le ea e oʻo atu i le vevela latalata i le sau.
• A amata loa le faʻamafanafanaina o le ea, amata ona fai le ao ma mafua ai timuga i le itulagi na amata mai ai.
• O timuga felafolafoaʻi O ni masani a itumalo vevela o loʻo i ai le susū ma le ea mafanafana. E masani ona o faatasi ma uila ma uila ma mafua ai afā eletise.
• O timu ia e mafai foi ona maua mai ai le uatoʻa.

Ou te faʻamoemoe o lenei faʻamatalaga e mafai ona e aʻoaʻo atili ai e uiga i timuga felafoaʻi ma o latou uiga.