O le paneta ua mafanafana, ae le o soo se mea tutusa. I le Atika, o le tulaga e matua matautia lava. O le faamaoniga o lenei lipoti, na lomia e le NOAA i le fonotaga faaletausaga a le American Geophysical Union na faia i San Francisco.
E toʻa 61 saienitisi mai malo e 11 na faʻamaeʻaina lenei galuega maeʻa, lea o loʻo tuʻuina mai i ai ata ma faʻafanua o loʻo faʻaalia ai le moni o le Atika.
Le
Vevela i totonu o le Atika: oso vave i se fua faatatau
Ata - NOAA
I le Arctic o le vevela ua faʻateleina, ma tele. I le ata luga oe mafai ona vaʻaia lena ua i ai le tulaʻi aʻe sili atu i le 2 tikeri, aʻo totoe o le lalolagi o le averesi o le vevela o le 1,31ºC. Lua tikeri atonu e le foliga mai o le tele, ae mafai ona avea ma eseesega i le va o le i ai o se laufanua ufiufi atoa i le kiona mo le tele o le tausaga, lea e amanaʻia ai le nofoaga faʻafanua o le a sili ona fetaui lelei, poʻo laʻau.
I Greenland o le leiloa o le aisa e sili ona ofoofogia:
Ata - NOAA
E tusa ma le 3000 gigatons o aisa ua leiloa i lenei tausaga. O le aisa liusuavai, ioe, e iʻu i le sami, mafua ai lona tulaga maualuga, ma lamatia ai ola o latou uma o nonofo i luga o le talafatai poʻo luga o maualalalo motu.
Faateleina le tuputupu ae o laau o le arctic
Ata - NOAA
A oso le vevela ma liusuavai le aisa, e tatau ona faʻamoemoe o le a tupu tele i vao. I le Atika, o saʻo aiaiga ua amataina mo laʻau e ola, pei ona e vaaia i le ata i luga.
Atonu e manaia, ae le masani ai. A o faateleina le vevela, e tele manu e tele atu faafitauli i le fafagaina, pei o polar bear, lea e lamatia ai o le a le toe i ai.
Afai e te manaʻo e faitau atoa le suʻesuʻega, kiliki ii (O i le Igilisi).
Ia avea muamua ma faamatalaga