Kedu ihe bụ okpomọkụ, olee otu esi atụ ya na gịnị ka ọ bụ?

Maka ihu igwe, sayensị, ọmụmụ banyere mgbanwe ihu igwe na usoro okike yana, n'ozuzu, maka ndụ kwa ụbọchị, ọ dị mkpa ịmata ọnọdụ okpomọkụ. Okpomọkụ bụ akụ nke anụ ahụ enwere ike ịlele ma ịba uru ya buru oke nghọta ọtụtụ ihe na mbara ụwa a.

A na-ahụta ya dịka mgbanwe ihu igwe dị mkpa na ọ bụ ya mere anyị ga-eji mesie ike njirimara niile nke okpomọkụ. Kedu ihe ị kwesịrị ịma banyere ọnọdụ okpomọkụ?

Okpomọkụ na mkpa ọ dị

N'ụwa ọ maara nke ọma na ọnọdụ okpomọkụ bụ otu n'ime nnukwu ihe na- a na-eji ndị ọzọ iji kọwaa ma kọwaa ọnọdụ nke ikuku. Na akụkọ, mgbe a na-ekwu maka ihu igwe, enwere ngalaba mgbe ewepụtara maka ọnọdụ okpomọkụ anyị ga-enwe, maka na ọ dị mkpa iji kọwaa ọnọdụ ihu igwe nke mpaghara anyị. Ọnọdụ okpomọkụ na-agbanwe ụbọchị niile, ọ na-adị iche na ụbọchị igwe ojii, ma ọ bụ site na ifufe, n'abalị, site n'otu oge gaa na nke ọzọ, na ebe dị iche iche, wdg. Anyị agaghị enwe okpomọkụ zuru oke ma kwụsie ike ruo ọtụtụ awa.

Mgbe ụfọdụ, anyị na-achọpụta na oge oyi na-agbadata n'okpuru 0 Celsius C na ọkọchị n'ọtụtụ ebe (ma na-arịwanye elu n'ihi okpomoku ụwa) ha na-ebili ma debe ha karịa 40 Celsius C. Na physics, a kọwara okpomọkụ dị ka ọnụọgụ nke metụtara ya lee ka ngwa ngwa ihe ndị mejupụtara ihe ga-esi mee ngwa ngwa. Ka mkpasasị ndị a nwere, okpomọkụ dị elu. Ọ bụ ya mere na mgbe oyi na-atụ anyị na-ete aka, ebe esemokwu na agagharị nke ahụrụ ndị mejupụtara akpụkpọ anyị na-eme ka ọnọdụ okpomọkụ na-aba ụba ma anyị na-ekpo ọkụ.

Kedu ka anyị si atụ okpomọkụ ahụ?

Iji nwee ike ịlele ọnọdụ okpomọkụ ahụ, anyị ga-adabere na njirimara nke ihe nwere mgbe agbanwere ha site na mgbanwe na ya. Nke ahụ bụ, ruo n'oge na-adịbeghị anya, a tụrụ okpomọkụ na mercury thermometers, dabere na mmụba nke ọla mercury na-enwewanye okpomọkụ. N'ụzọ dị otú a, na ogo nke Celsius, anyị nwere ike ịmata ogo ole anyị nwere ma ọ bụ bụ ụfọdụ ihe.

Wayszọ ndị ọzọ iji tụọ okpomọkụ dabere na njirimara nke ihe bụ site na inyocha nrụgide eletrik nke ụfọdụ ihe, olu nke ahụ, agba nke ihe, wdg.

Oke na opekempe okpomọkụ na ihu igwe

Weathermen mgbe ekwu okwu nke kacha na kacha nta okpomọkụ. Ọ bụ ihe a na-ahụkarị gbasara ihu igwe na-ekwu banyere ya kacha na kacha nta okpomọkụ, nke kasị elu na nke kasị ala ụkpụrụ e dekọrọ na oge, wdg Ihe ndị a, etinyere ihe ndekọ okpomọkụ nke ejiri tụọ njirimara nke ihu igwe nke otu mpaghara. Ọ bụ ya mere na anyị na-ekwu maka nwoke gbasara ihu igwe, anyị na-ekwu maka gbasara ihu igwe, ma ọ bụrụ na anyị ana ekwu maka okpomoku na okpomoku ụwa anyị na ekwu maka ihu igwe.

Iji tụọ oke okpomọkụ ndị a, a na-eji teknụzụ kachasị na nke kachasị.

• Ihe kachasị temometa nwere temometa ndị nkịtị, ọkpọkọ nke nwere nsogbu n'ime dị nso na tank: mgbe ọnọdụ okpomọkụ na-arị elu, mmụba nke Mercury na tank ahụ na-eji ike zuru ezu iji merie nguzogide nke nsogbu ahụ megidere. N'aka nke ọzọ, mgbe ọnọdụ okpomọkụ na-agbadata na mkpokọta nke Mercury nkwekọrịta, kọlụm na-agbaji, na-ahapụ, ya mere, njedebe ya na ọnọdụ kachasị elu ọ nọrọ n'oge oge niile.
• Temometa opekata mpe bụ mmanya na o nwere ndeksi nke enamel mikpuru n'ime mmiri mmiri n'ime. Mgbe ọnọdụ okpomọkụ na-arị elu, mmanya na-aba n'anya na-agafe n'etiti mgbidi nke ọkpọkọ na ndepụta ahụ, ọ naghị agagharị; N'aka nke ọzọ, mgbe ọnọdụ okpomọkụ na-ebelata, ndị na-a theụ mmanya na-aba n'anya kwuru na ntụgharị ya na njem azụ ya n'ihi na ọ na-enwe nnukwu nguzogide ịhapụ mmiri mmiri ahụ. Ọnọdụ nke ndeksi ahụ, ya mere, na-egosi ọnọdụ okpomọkụ kachasị dị ala.

Kedu ụdị nke anyị na-atụle okpomọkụ?

Ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ọtụtụ ọnụọgụ anụ ahụ enwere ọnụọgụ dị iche iche dabere na ogo ị chọrọ ịtụ. Okpomoku abughi ihe ozo ma ya mere anyi nwere uzo ato nke onodu:

• Ogologo ogo Celsius (Celsius C): O mejuputara nkewa oge na oge 100, ebe 0 kwekọrọ na ebe mmiri oyi na 100 rue ebe ya na esi. A na-egosipụta ya na ogo centigrade na ọ bụ nke anyị na-ejikarị eme ihe.
• Fahrenheit n'ọtụtụ (ºF): A na-ejikarị ya eme ihe na United States. A na-agụcha temometa n'etiti 32ºF (nke kwekọrọ na 0ºC) na 212ºF (nke kwekọrọ na 100ºC).
• Kelvin n'ọtụtụ (K): Ọ bụ ọ̀tụ̀tụ̀ nke ndị ọkà mmụta sayensị ji eme ihe. Ọ bụ ọnụ ọgụgụ na-enweghị ụkpụrụ na-adịghị mma nke okpomọkụ na efu ya dị na steeti nke ihe ndị mejupụtara ihe anaghị agagharị. Isi mmiri mmiri na-ekpo ọkụ kwekọrọ na 373 K na ebe oyi na-adaba na 273 K. Ya mere, ngbanwe nke ogo 1 na ọkwa Kelvin bụ otu ihe dị ka ngbanwe nke 1 degree na Celsius.

Kedu ka anyị si mara na anyị na-atụ ọnọdụ okpomọkụ nke ọma?

Otu n'ime ihe ndị dị mkpa ị ga-atụle mgbe ị na-atụle okpomọkụ ikuku bụ mara ebe anyị kwesịrị idowe temometa n'ụzọ ziri ezi na n'ụzọ ziri ezi tụọ okpomọkụ uru. Dabere n’ógbè ahụ na ịdị elu nke anyị tinyere ya, ọ pụrụ ịkpatara anyị nsogbu dị iche iche. Dịka ọmụmaatụ, ọ bụrụ na anyị edebe ya n'akụkụ mgbidi, ọ ga-atụle ọnọdụ okpomọkụ ya; ọ bụrụ na ekpughere ya na ifufe ọ ga-akara otu uru ma ọ bụrụ na echedo ya ọ ga-akara akara ọzọ; Ọ bụrụ na ọ nọ n’okpuru ọrụ nke anyanwụ, ọ ga-amịpụta radieshon nke anyanwụ, ọ ga-agbasikwa ike na ikuku ikuku na-egbochi ya, na-egosi okpomoku dị elu karịa nke ikuku.

Iji zere nsogbu ndị a niile na ndị na-ahụ maka ihu igwe gburugburu ụwa nwere ike iji nha ha tụnyere ibe ha ma nwee data a tụkwasịrị obi, Mtù Na-ahụ Maka Ihu Igwe haswa eguzobewo ụkpụrụ iji tụọ okpomọkụ n'ogologo na mba ụwa niile. Ndị na-ekpo ọkụ A ghaghi ikwuputa ha, chebe ha site na mmiri ozuzo na radieshon nke igwe, na ebe di elu site na ala (nke mere na ike nke ụwa na-etinye n'oge ụbọchị adịghị agbanwe nha).

Dịka ị pụrụ ịhụ, ọnọdụ okpomọkụ bụ ihe dị mkpa na ihu igwe na ọ bụ n'ihi ndekọ okpomọkụ ndị a na-enweta data na ihu igwe ụwa. Site n’ileba anya na mgbanwe ihu igwe ụmụ mmadụ na-emepụta, anyị nwere ike ime ihe n’ebe ọ kachasị emetụta.

Ọ bụrụ n'ịchọrọ ịmata etu esi agụta ihe ọkụ ọkụ, egbula oge pịa ebe a:

Ihe gbasara ya:

Etu esi gbakọọ ikuku ikuku?