Singena kwinqanaba elitsha le-geological: iAnthropocene

iimpembelelo zabantu

Ixesha kwi-geology alilinganiswa ngeminyaka, lilinganiswa kwizigidi zeminyaka. Ezi zibizwa ngokuba zii-eon kwaye ezona ndawo ze-geological zaziwayo yiPaleocene, iHolocene, njl. Kodwa ngoku, kule mihla yethu, nabani na owazalwa ngo-1950 uya kuziva emdala kakhulu kuba ehlala kwiindawo ezimbini ezahlukeneyo zejoloji.

Okwangoku, emva kwexesha lokugqibela lomkhenkce, singena kwiHolocene, kodwa ngenxa yempembelelo enkulu abanayo abantu eMhlabeni, Ingene kwiphepha elitsha kwikhalenda yejoloji, iAnthropocene.

Ubungqina be-anthropocene

Olunye lovavanyo oluphawula utshintsho kwikhosi yethu ichweba laseBilbao. Ngumcu weemitha ezisixhenxe wentlenga eqokelelwe lushishino. Enye yeendlela zokufunda ngamaxesha amandulo omhlaba kukufunda ngokufumba kweentlenge kwimbali. Njengokuba, Ezi ntlenga zorhwebo sele ziyinxalenye yobomi beplanethi.

I-Anthropocene

Iqela leenzululwazi ebeliphethe ekuthatheni isigqibo malunga noku, livumile ukuthi sidlulise iHolocene ukuze singene kwiAnthropocene. Umkhondo wemisebenzi yabantu uya kuhlala uhleli ngonaphakade kwiplanethi yonke njengomgca ochongiweyo kumtya oza kubonakala kumawaka okanye kwizigidi zeminyaka ukusukela ngoku emiqolombeni nasemaweni, ireferensi esisigxina yoososayensi bexesha elizayo. Iqela elichongiweyo leengcali ligqibe kwelokuba i-Anthropocene iqala ngo-1950 ngenkunkuma eqhumayo esuka kwiibhombu zeatom.

Imisebenzi yethu iguqule iplanethi

Ngemisebenzi yethu siwutshintshile uMhlaba. Lo ngumzuzu xa sikwazile ukutshintsha umjikelo wobomi beplanethi, siyikhupha ngokwahluka kwendalo. Uninzi lwezinto eziphilayo, iindawo zokuhlala, iintlobo zezilwanyana kunye nezityalo, iibhaktheriya kunye nezinye zilungelelanisa nokukhula kwindlela yethu yokuphila, endaweni yokuba zichasene.

isigaba sejoloji

Uphawu olubangela ukuqala kweli xesha lokwakheka komhlaba ziintsalela ezinemitha eqhumayo yeplutonium, emva kovavanyo oluninzi lweebhombu zeatom ezenziwa phakathi kwinkulungwane yama-7. Umqolo weemitha ezi-XNUMX ukuphakama apho bakhoyo Iintsalela zeslag ezikhutshwe ziifutha phakathi kowe-1902 nowe-1995 zinokubonwa kunxweme lwesamente lwaseTunelboca.

Iimfuno zokuchonga inqanaba elitsha lejoloji

imbalela

Ukulungiselela ukuqala kwenqanaba elitsha lejoloji, kufanele kubekho umqondiso wokuba, kwihlabathi liphela, ungqamanisa lonke utshintsho kwinqanaba leplanethi. Ekuqaleni, iingcali zazicinga ngonyaka we-1800 njengosuku lokuqala kweAnthropocene, kunye nenguquko kwimizi-mveliso. Nangona kunjalo, yalahlwa kuba iinyawo zayo azilingani ngokufanayo kwaye ngaxeshanye macala onke eplanethi.

Into ebalulekileyo ngeli tyala ayisiyokuba umntu enze uphawu. Oku kudala kusenziwa, amawaka eminyaka nokuba kunjalo. Isitshixo sokuchonga inqanaba elitsha lejoloji kukuba lutshintsho lomjikelo kwindlela yokuziphatha kwiplanethi yonke. Oku kubangelwa imisebenzi yethu yabantu, ungcoliseko lwethu, iiplastikhi zethu, ukukhutshwa kwegesi yendlu eluhlaza, inkunkuma yemizi-mveliso, ukutshintsha kwendalo, ukunyamalala okukhulu kwendalo, ukwenziwa asidi kweelwandle ... Uninzi lolu tshintsho luhlala ixesha elide, kwaye ezinye azinakulungiseka.

izidalwa zeanthropocene

Kungenxa yoko le nto ukugwetywa kwesayensi kuye kwanele ukuphawula ukuqala kweAnthropocene njengenqanaba elitsha lejoloji apho ophambili wotshintsho lwendalo nakwimijikelo yoMhlaba ngumntu. Ubungqina obuphawula eli nqanaba le-Anthropocene buya kuhlala kwiplanethi yethu ngonaphakade.

Oku kudala iimpikiswano ezahlukeneyo malunga nokusilela kwabantu kuluntu lwethu, ngakumbi ngokufika kotshintsho lwemozulu. Akunakugwetywa nokuba inyani yokuba iidinosaurs ziphele yayilungile okanye imbi, kwaye nangona kunjalo sasingekho kwaye sikude nayo, singunobangela wokuphela kwabo. Kodwa ngoku namhlanje, sinoxanduva lotshintsho kwiplanethi. Kungenxa yoko le nto kuvela amathandabuzo malunga "nokuxabiseka" kwethu kulo mhlaba. Ngaba sisibetho okanye isifo kuzo zonke ezinye iintlobo?


Shiya uluvo lwakho

Idilesi yakho ye email aziyi kupapashwa. ezidingekayo ziphawulwe *

*

*

  1. Uxanduva lwedatha: UMiguel Ángel Gatón
  2. Injongo yedatha: Ulawulo lwe-SPAM, ulawulo lwezimvo.
  3. Umthetho: Imvume yakho
  4. Unxibelelwano lwedatha: Idatha ayizukuhanjiswa kubantu besithathu ngaphandle koxanduva lomthetho.
  5. Ukugcinwa kweenkcukacha
  6. Amalungelo: Ngalo naliphi na ixesha unganciphisa, uphinde uphinde ucime ulwazi lwakho.