Ingozi yendawo

ulwakhiwo lwamatye

Kwicandelo le-geology kunye nejografi sinoluvo lwe Ingozi yendawo. Kukwaziwa njengegama lomhlaba. Luphawu esilufumana kubume bomhlaba obuyinxalenye yomhlaba. Iintaba, iinduli, amakhowa kunye namathafa ziindidi ezi-4 eziphambili zeendlela zomhlaba esizifumana kwiplanethi yethu. Ezi ndlela zomhlaba zaziwa ngegama lendawo.

Kule nqaku siza kukuxelela yonke into ekufuneka uyazi malunga nokuba yintoni umhlaba, iimpawu zawo kunye nokubaluleka kwawo.

Iimpawu eziphambili

ingozi morphology

Kukho iindlela zoncedo olukhulu nezincinci. Iifomati zomhlaba ezincinci zezi fashoni, imiwonyo, iintlambo kunye nezitya. Xa sihlalutya ukubonakala komhlaba sibona ukuba zinokubakho zombini phantsi kwamanzi nangaphezulu komhlaba. Kwaye kungenxa yokuba phantsi kweentaba zamanzi kunye nezitya nazo ziyenziwa. Kwinzululwazi, olu hlobo lokukhululeka luye lwafundwa phantsi kwamanzi ukuze lwazi i-morphology yomgangatho wolwandle.

Uhlobo lomhlaba iyunithi geomorphological uphawu komhlaba. Into nganye eyinxalenye yoncedo inesimo esithile emhlabeni wonke. Ubume bomhlaba yiyunithi ye-morphology yomhlaba kwaye ibandakanya zonke iintlobo ezahlukeneyo zomhlaba esinokuzijonga kwiplanethi. Zizinto zejografi ezinemiba eyahlukeneyo kwaye siyabulela koku sinokuzibona ngokujonga.

Uhlobo lomhlaba kunye neentlobo

iindawo zendalo

Makhe sibone ukuba zeziphi iintlobo eziphambili zeefom zomhlaba ezikhoyo:

  • Ithafa: Sisibhakabhaka esikhulu somhlaba woboya obunokuncitshiswa okuncinci. Xa ukunyanzeliswa kudlula ukuphakama akusathathelwa ingqalelo njengothafa. Iindawo ezinkulu zomhlaba kunye nohlaza olukhethekileyo kunye nezilwanyana.
  • Iintaba: ziziseko zeentaba ezinxibeleleneyo. Bahlala benza i-ecosystem xa iyonke eneempawu ezivumela ukukhula kobomi okulungelelaniswe nayo.
  • EMontana: xa sibona ukuba indawo iphakama ngaphezu kweemitha ezingama-700 ukusuka kwisiseko sayo, ithathwa njengentaba.
  • Ingxangxasi: ngamanxweme aphezulu awela elwandle ngokuphakama komhlaba. Ihlala inethambeka eliqengqelekileyo nelinyukayo. Ukuba ithambeka lingaphantsi komthambeka ayilo liwa.
  • Isiqithi: Baliqela leziqithi ezikufutshane. Inomgama omde ongabakho phakathi kwesiqithi kunye nesiqithi ukuze babumbe iArchipelago xa iyonke.
  • Bay: kukungena kolwandle kunxweme. Kukho iindawo zeplanethi apho ukungena kolwandle kubonakala ngakumbi kunakwabanye. Ewe oku kungena kolwandle kunokubangelwa kukuphuma komhlaba ukuya ngaselwandle okanye ngokuchaseneyo.
  • Delta: Sisiqithi esisemlanjeni wemilambo ngenxa yokuqokelelwa kweentlenge. Iikhosi zamanzi, ikakhulu imilambo, zithwala intlenga ecaleni kokuhamba. Kulapho ke ukuphakama kunye nethambeka liyancipha kwaye izidalwa zibekiwe zakha ezi ziqithi zincinci sizaziyo njenge-delta.
  • Intlango: Ngumhlaba owomileyo oswela utyani ngenxa yokunqongophala kwemvula kunye nokhukuliseko lomhlaba olugqithileyo.
  • Ichweba lomlambo: yindawo enomgxobhozo ezele ngamanzi emvula. Ngokwesiqhelo umhlaba ulayishwa ngezinto eziphilayo kwaye uqukethe isixa esikhulu sokufuma. Ngamaxesha embalela, le mihlaba iyaqhekeka ngenxa yokuswela ukufuma.
  • Ichweba: ngumlomo womlambo. Kukho iindlela ezahlukeneyo zokuchazwa kwamachweba ngokuxhomekeke ekuphumeni komlambo. Imilambo ebanzi kakhulu inamachweba amakhulu. La machweba ahlala etyebile kwizakhamzimba, ezenza ukuba zibalasele ekuzaleni iintlobo zeentlanzi.
  • Isiqithi: Sisiqwenga somhlaba esijikelezwe ngamanzi macala onke. Ukuba kuphela yinxalenye yalo ayirhangqwanga ngamanzi, ithathwa njenge usingasiqithi.
  • Lagos: ngumaleko wamanzi wobunzulu obuguqukayo. Bavame ukuba namanzi ahlukeneyo ngokuxhomekeke kulawulo lwamanzi. Ukuba amanzi amile, kunokwenzeka ukuba ukwahlulwa okupheleleyo okupheleleyo kuvelisiweyo, okuyi-thermocline. Ayisiyonto ingaphezulu komaleko apho iqondo lobushushu lihlala lizinzile kuwo wonke umhlaba
  • Ulwandle: Yindawo enkulu enamanzi anetyuwa efumaneka egubungele umhlaba. Nangona sibiza iilwandle zehlabathi ngamagama abo ahlukeneyo, aziyonto ingamanzi afanayo agubungela umhlaba.
  • Ithafa: yindawo ethe tyaba ngaphakathi kwengqungquthela esezintabeni. Gcina ukhumbula ukuba ukuze kubekho ithafa kufuneka kubekho intaba egqithileyo ekuhambeni kweminyaka. Ingathi ithafa lalikhona encotsheni yentaba. Ndiyathemba ukuba ngolu lwazi unokufunda ngakumbi

Ukuyilwa nokubaluleka kobume bomhlaba

Ingozi yendawo

Makhe sibone ukuba yintoni inkqubo yokwenziwa kweempawu ezahlukeneyo zejografi. Uninzi lwazo ludla ngokwenziwa ziiplate tectonics. Oku kuthetha ukuba amacwecwe e-tectonic apho umhlaba wenziwe khona uya kutshintsha ngenxa yokuhamba kwemithambo yengubo yoMhlaba. Oku kungqubana okukhoyo phakathi kwamacwecwe eteknoloji kungunobangela wengozi yendawo. Ukhukuliseko kunye nentlenga yinkqubo yokwakheka komhlaba echaphazela ukwakheka komhlaba okuvelisa utshintsho kunye nokuguqula iifom zazo.

Kuya kufuneka ukuba kongezwe ukuba ezinye iinkqubo zebhayiloji kunye nezinto zinokuba nefuthe ekubunjweni kweempawu zejografi. Umzekelo, izinto ezahlukeneyo zebhayiloji ziye zichaphazele i-morphology yeendunduma, iikhorali, ulwelwe kunye nengqaqa. Ixesha elidlulele, Ezi zinto zebhayoloji ziguqula ziguqula ubume beempawu ezahlukeneyo zejografi.

Masibone ukuba ibaluleke kangakanani ingozi yendawo. Uninzi lwazo lubaluleke kakhulu ebantwini, ezidolophini nasekuhlaleni. Kwaye oku kubaluleke ngakumbi ekukhuleni kwabasebenzi, umdla wabakhenkethi, umdla wembali kunye nomqobo wendalo obangela kunye nokumila kweentlobo ezahlukeneyo zemozulu. Kukho iintaba ezinendawo eziphakamileyo eziguqula ngokupheleleyo imozulu yendawo yonke ejikelezileyo. Ukuba ngumthombo wemithombo yobutyebi bendalo ebantwini, kukwaqoqosho. Kukho iindawo ezityebileyo kwezoqoqosho ngenxa yobukho bomhlaba.

Ndiyathemba ukuba ngolu lwazi ungafunda ngakumbi malunga nokuba yintoni imeko yomhlaba kunye neempawu zawo.


Shiya uluvo lwakho

Idilesi yakho ye email aziyi kupapashwa. ezidingekayo ziphawulwe *

*

*

  1. Uxanduva lwedatha: UMiguel Ángel Gatón
  2. Injongo yedatha: Ulawulo lwe-SPAM, ulawulo lwezimvo.
  3. Umthetho: Imvume yakho
  4. Unxibelelwano lwedatha: Idatha ayizukuhanjiswa kubantu besithathu ngaphandle koxanduva lomthetho.
  5. Ukugcinwa kweenkcukacha
  6. Amalungelo: Ngalo naliphi na ixesha unganciphisa, uphinde uphinde ucime ulwazi lwakho.