Munyika yefizikiki kune bazi rinoona nezve kudzidza shanduko dzinogadzirwa nekupisa uye kushanda muhurongwa. Ndezve iyo thermodynamics. Iri bazi refizikiki iro rinoita basa rekudzidza shanduko dzese dzinongoguma kubva pamabatiro anosanganisira shanduko mumatunhu mamiriro ezvese tembiricha uye simba padanho rakakura.
Muchikamu chino tiri kukuudza zvese zvaunoda kuti uzive nezve thermodynamics uye nemisimboti ye thermodynamics.
Mhando huru
Kana tikaita ongororo yechinyakare thermodynamics tinoona kuti zvinoenderana nepfungwa ye macroscopic system. Iyi sisitimu haisi chimwe chinhu kunze kwechikamu chemuviri kana wepamoyo huwandu hwakaparadzaniswa nenzvimbo yekunze. Kuti ugone kudzidza zviri nani masystem e thermodynamic, inogara ichifungidzirwa kuti ihwo huremu hwepanyama husingavhiringidzwe nekuchinjana kwesimba neecosystem yekunze.
Mamiriro ezvinhu macroscopic system chii pasi pemamiriro ezvinhu akaenzana zvinotsanangurwa nezvakawanda zvinodaidzwa kuti thermodynamic variables. Isu tinoziva ese akasiyana aya uye iwo tembiricha, kumanikidza, vhoriyamu uye makemikari ekuumbwa. Ese aya misiyano ndiyo inotsanangudza masisitimu uye kuenzana kwawo. Iwo makuru notations ayo anga aine mumakemikari thermodynamics akagadzwa nekuda kweanoshandiswa epasi rese mubatanidzwa. Nemayuniti aya zvinokwanisika kushanda uye zviri nani kutsanangura mutemo we thermodynamics.
Zvisinei, pane bazi re thermodynamics risingadzidze kuenzana, asi rinoona nezve kuongorora mathermodynamic maitiro ayo anonyanya kuzivikanwa ne kusave nekwaniso yekuwana mamiriro ekuenzana nenzira yakatsiga.
Mitemo
Iwo mabumbiro akashurikidzwa mukati meXNUMXth century Isa avo avo Ivo vari pamusoro pekugadzirisa zvese shanduko uye kufambira mberi kwavo. Ivo zvakare vanoongorora kuti ndeipi iyo chaiyo miganho kuti uve nepfungwa chaiyo. Iwo ma axioms asingagone kuratidzwa asi asingatenderike zvichienderana neruzivo. Dzidziso yega ye thermodynamics yakavakirwa pamisimboti iyi. Tinogona kusiyanisa 3 nheyo dzekutanga pamwe nenheyo asi iyo ndiyo inotsanangudza tembiricha uye inoiswa mune mamwe matatu misimboti.
Zero mutemo
Tichazotsanangura kuti uyu mutemo zero, chii chiri chekutanga kutsanangura tembiricha inoiswa mune mamwe mabumbiro. Kana masisitimu maviri achidyidzana uye nekuve muhutano hwekupisa vanogovana zvimwe zvezvivakwa. Izvi zvivakwa zvavanogovana zvinogona kuyerwa uye kupihwa kukosha kwenhamba. Nekuda kweizvozvo, kana iwo masisitimu maviri ari muchiyero nechetatu, ivo vanozove vakaenzana neumwe neumwe uye iyo imba inogovaniswa itembiricha.
Naizvozvo, musimboti uyu asi unongotaura kuti if muviri A wanga uri muchiyero nemuviri B uye uyu mutumbi B unenge uri muchimiro chekupisa nemuviri C, ipapo miviri A naC ichave zvakare muchiyero. chafariz. Iyi nheyo inotsanangura chokwadi chekuti miviri miviri pamatembiricha akasiyana inogona kuchinjanisa kupisa imwe neimwe. Nokukurumidza kana gare gare miviri miviri inosvika pakushambidza kumwe chete, saka iwo akaenzana muyero.
Kutanga Mutemo weThermodynamics
Kana muviri ukaiswa mukubatana nemuviri uri kutonhora, shanduko inoitika inotungamira kune mamiriro ehuremu. Iyi mamiriro ehutano akavakirwa pachokwadi chekuti tembiricha yemitumbi miviri yakaenzana sezvo kuchinjiswa kwesimba kunowedzerwa pakati pemuviri unopisa wemutumbi unotonhora. Kuti vatsanangure chiitiko ichi, vesaenzi vakafungidzira kuti chinhu chinopisa chiripo muhuwandu hwakawanda, chakapfuura muviri unotonhora. Izvo zvaifungidzirwa zvemvura yaigona kufamba nemukati kuti igone kuchinjanisa kupisa.
Iyi nheyo inobata kuratidza kupisa senzira yesimba. Haisi chinhu chinoonekwa. Nenzira iyi, zvinogona kuratidzwa kuti kupisa, uko kunoyerwa mumakori uye basa, iro rinoyerwa mumajoules, zvakaenzana. Naizvozvo, tinoziva nhasi izvozvo 1 koriori ingangoita mazana mana ne4,186 joules.
Zvinogona kutaurwa kuti musimboti wekutanga we thermodynamics musimboti wekuchengetedza simba. Huwandu hwesimba muinjini yekupisa inoshandurwa kuita basa uye inogona kuonwa nechero muchina unogona kuburitsa basa rakadai pasina kushandisa simba. Tinogona kumisikidza uyu musimboti wekutanga se: kusiyaniswa kwesimba remukati reyakavharika thermodynamic system yakaenzana nemusiyano uripo pakati pekupisa kunopihwa kune iyo system uye nebasa rakaitwa neakataura system mune zvakatipoteredza.
Mutemo wechipiri we thermodynamics
Izvi pakutanga zvinoti hazvigoneke kugadzira muchina wedenderedzwa unongogumisira mukuchinjisa kupisa kubva mumuviri unotonhora kuenda kune unodziya muviri. Tinogona kutaura kuti hazvigoneke kuti shanduko inogona kuitiswa mhedzisiro yacho ichave chete iya yekushandura kupisa kwatakatora kubva kune imwechete sosi kuita basa remuchina.
Musimboti uyu une basa rekuramba mukana wekuti pave nekuzivikanwa kusingaperi kwekufamba kweyechipiri mhando. Tinoziva kuti iyo chembere yehurongwa hunoramba hwakasarudzika husina kuchinjika panoshanduka shanduko. Isu tinoziva zvakare kuti zvinowedzera kana shanduko isingadzoreke ikaitika.
Mutemo wechitatu we thermodynamics
Iyi nheyo yekupedzisira yakabatana zvakanyanya neyechipiri uye inoonekwa semhedzisiro yacho. Iyi nheyo inosimbisa kuti zvachose hupenyu haugone kuwanikwa muvara nenhamba inogumira yeshanduko. Isu tinoziva kuti kune zero mhedzisiro haina kudarika iyo yepasi tembiricha inogona kusvika. Mune zvikamu Kelvin tinoziva kuti i0, asi mumadhigirii Celsius ine kukosha kwe -273.15 degrees.
Inotaura zvakare kuti entropy yeiyo yakasimba yakanyatso sekristaro ine tembiricha ye0 kelvin yakaenzana ne 0. Izvi zvinoreva kuti paisazove ne entropy, saka iyo sisitimu yaizogadzikana zvachose. Simba rerusununguko, dudziro uye kutenderera kwezvikamu izvo zvinoumba hazvizove chinhu pakupisa kwe0 kelvin.
Ndinovimba kuti neruzivo urwu unogona kudzidza zvakawanda nezve thermodynamics uye zvakakosha zviga.