Zvirokwazvo wakambonzwa nezvake tambo dzidziso. Ichi ndicho chimwe chefungidziro dzinonakidza kwazvo pasi rese. Mune sainzi dzidziso dzakasiyana dzinozvarwa dzinoedza kutsanangura chikonzero nei kwezvimwe chokwadi kana mhedzisiro. Nekudaro, tambo dzidziso ndeimwe yeanonyanya kuzivikanwa uye akakosha zvakanyanya kunze uko. Iyi dzidziso ndeyei chaizvo?
Pano tinotsanangura zvese nezve iyi dzidziso uye hunhu hwayo, kuti iwe ugone kupedzisira uchinzwa nezvayo uye uzive zvazviri.
Masimba epasi rose
Iyo dzidziso inokwanisa kutsanangura nyika yakatikomberedza. Sezvo zvagara zvichifungidzirwa nezvehukuru hwenyika ino, zvaifungidzirwa kuti yaive nematanho anodarika matatu. Izvo zviyero zvinozivikanwa hupamhi, kukwirira, uye kureba. Nekudaro, iyo Nyika yakasikwa inoumbwa nemimwe mienzaniso. Masayendisiti mazhinji anga achitsanangura mashandiro anoita giravhiti uye kana zvechokwadi iro Zuva riri chinhambwe chakadai, rinogona kukwezva Nyika.
Kana paine chinhu chine huremu, nzvimbo iri mairi yakakombama. Iko kukombama ndiko kunotaurirana nemagetsi. Pasi rine huremu hwakati nekudaro rakakomberedza nzvimbo. Kukamurwa kwenzvimbo ndiko kunoita kuti chinhu chichifamba. Ndokureva, izuva iro kuburikidza negiravhiti yaro rinokwanisa kuita kuti Nyika ifambe uye iine kufamba kweshanduro.
Masayendisiti akafanana Albert Einstein naTheodor Kaluza Vakaedza kubatanidza dzidziso inogona kuunganidza uye kutsanangura masimba ese akakosha anotonga zvakasikwa. Izvo zvaizobatwa seyakakosha equation iyo inogona kuvhura mikova yese. Giravhiti inotsanangurwa se seti yemakona uye kukanganisika munzvimbo uye nenguva. Naizvozvo, kuyedzwa kwakaitwa kuti iite imwe equation yesimba remagetsi remagetsi.
Tichifunga kuti nguva yemuchadenga yakanga yatove kushandiswa kutsanangura giravhiti, ndechipi chimwe chinhu chingave chakakonzera simba remagetsi? Sezvo pakanga pasina chimwezve chinhu chekuchitsanangura, iyo pfungwa yekuti paive nekuwedzera zviyero yakaunzwa. Mune mamwe mazwi, kuitira kurondedzera simba remagetsi, mamwe madimikira aifanira kuunzwa muchadenga. Saka, zvakasikwa zvaizove nematanho mana kwete matatu.
Zviyero zvezvose
Neiyi nzira, isu tingave tine matatu epanyama zviyero uye nguva sedanho rechina. Pakushandisa mafomula ane chikamu chechina zvakaonekwa kuti zvese zvaive zvakakwana, asi hazvaireva kuti aive awana kiyi. Ndokunge, kana paine zvimwe zvimiro mudenga, nei tisingazvione? Mufungo uyu waifanira kutsanangura kuti kune mhando dzakasiyana dzehupamhi muchadenga. Kune mamwe makuru ayo ari nyore kuona uye mamwe madiki uye akamonera paari.
Zviyero zvidiki idiki saizi zvekuti vanoenda vasingacherechedzwe. Hatingavaone. Kunyangwe isingakwanise kunzwisiswa neziso rakashama, kune mimwe mienzaniso inoita kuti zvive nyore kunzwisisa zviyero zvatisingagoni kuona.
Kunyangwe tambo ingaite senge chinhu-chimwe-chinhu kwatiri kubva kure, tinoziva kuti haisi. Iyo tambo ine upamhi, kureba uye kureba, ndiko kuti, iwo mashupiro epanyama atinawo muchokwadi chedu. Nekudaro, kune masvosve, kufamba neiyi tambo kwakazara-mativi uye kusvikika zvakanyanya.
Pfungwa yaSayendisiti Klein chimwe chinhu chakafanana, asi padanho diki kwazvo. Dai taive masvosve madiki chaizvo, taigona kuenda kune zviyero zvidiki zvenguva-yenguva uye tichikwanisa kuona iwo mamwe mashupu. Izvo zviyero zvinoramba zvakamonera pavari. Mubvunzo mukuru ndewokuti, izvi zvinoshandiswa zvinoshanda here munyika chaiye? Mhinduro ndeye.
Nedatha idzi, vesaenzi vaisakwanisa kuve ne data senge huremu hwe elektroni. Pfungwa iyi ndeyekugona kutsanangura zvese zvakasikwa nedzidziso yakabatana.
Tambo dzidziso uye tsananguro yayo
Masayendisiti anhasi vanotaura nezvekuziva chinhu chidiki, chisinga govaniswe, uye chisinga patsanurike chiripo pasi pano. Ngatitii tine bhora rebhora. Kunyangwe maatomu achifungidzirwa kuve chidiki chidiki chinhu chinogona kuoneka, Izvozvi zvinoumbwa nezvidimbu zvidiki zvakaita semafermion nemabhosi. Quarks rudzi rwe fermion inogadzirwa nemaproton. Kunyangwe zvaitendwa, mukati memakarki tinogona kuona tambo shomana yesimba inodedera. Iyo tambo. Neichi chikonzero, inozivikanwa senge tambo dzidziso.
Tambo diki idzi dzakafanana nedzechiridzwa uye dzinogona kudedera nenzira dzakasiyana. Zvinogona kutaurwa kuti ndicho chidimbu chakakosha kwazvo muchadenga chose. Tambo ndizvo zvatinoona mune zvese zvakasikwa zvizere, kubvira chese chinhu chinogadzirwa nemaatomu ayo zvakare anoumbwa nemaproton uye, zvakare, quark, uyezve tambo tambo.
Iyi dzidziso inogona, ipapo, kutsanangura mavambo emasimba ese akakosha muchadenga. Mhando dzese dzesimba dzaizove netambo dzino dedera zvakafanana. Kuti ndione kana izvi zvichishanda ndaifanirwa kuvaedza mumasvomhu nekuve nepasi rose rine mativi matatu. Nekudaro, izvi zvinongoshanda chete nekuve nepasi rose riine hupamhi hwepanyama uye nguva. Kana zvatova zvakaoma kufungidzira zvakasikwa zvine hupamhi hwemuviri, fungidzira uine gumi.
Tsananguro dzekuwedzera kukura
Tambo dzidziso inotibvumidza kutsanangura zvinoitika mugomba dema uye nezvakaitika kumberi Big Bang. Iyi dzidziso inotaurira kuti Big Bang inogona kunge iri mhedzisiro yekubatana kana kudhumhana kwezvose. Uye zvakare, iyo inokutendera iwe kushandisa zvinhu senge honye kukwanisa kuenda kune dzimwe nyika. Nekuda kwedzidziso iyi, isu taigona kuziva mafambiro ekuenda kune zvakasikwa uko hupenyu huchawedzerwa panofa cosmos
Kana nekuita kudhumhana kweBig Bang isu tave nesimba shoma pane raimbovepo, unogona kufunga kuti iro rakawandisa simba raenda kune mamwe madimikira.
Ngazvive sezvazviri, hazvidi kudaro kuve nepfungwa inotitaurira zvese zvinoitika muchadenga nenzira iyoyo, kuti tikwanise kurarama tisina tambo dzidziso.