supermassive black holes

supermassive black holes

Makomba matema ari pakati pezvinhu zvisinganzwisisike zvikuru muchadenga, uye anonyanya kudzidzwa inyeredzi uye supermassive black holes. Kuti rudzi rwenyeredzi ruumbe, nyeredzi inofanira kutanga yafa kamwe kamwe. Kune rumwe rutivi, hatisati tava nechokwadi nezvekwakabva makomba makuru matema anowanwa mumakwara enzou mazhinji. Paumwechete, pakati pegomba dema, ndipo panomira nguva nenzvimbo.

Muchikamu chino tichakuudza kuti chii chinonzi supermassive black holes, mavambo avo uye maitiro.

Chii chinonzi supermassive black holes

Chii chinonzi supermassive black holes?

Gomba dema (black hole) inzvimbo ine magumo enguva-yenguva apo simba regiravhiti rakasimba zvekuti hapana chinhu, kusanganisira chiedza, chinogona kupukunyuka. Maburi matema pachawo haagone kucherechedzwa, asi nyaya yakavapoteredza inogona kuonekwa. Izvi zvinonzi accretion disk. Inoumbwa kubva kuzvinhu zvinokwezvwa nepakati pegomba dema.

Hunhu hwese

Heano mamwe maficha e stellar dema maburi uye supermassive matema maburi:

  • Stellar maburi matema anoumba kana nyeredzi dzafa. Kana zviri zvezvinhu zvakakura zvikuru, mavambo azvo haanyatsozivikanwi, asi zvinotendwa kuti zvine hukama hwepedyo nekuzvarwa kweGwara Renzou.
  • Nekuda kwesimba rinokwevera rakasimba, hapana chinogona kupukunyuka, kunyangwe chiedza. Zvisinei, kana uri kure, hapana chichaitika.
  • Iwo makuru kwazvo, ine nyeredzi dzakapetwa kagumi kupfuura dzedu.
  • Hadzina nzvimbo yakaoma kana yakasimba. Semuenzaniso, mhedziso yechiitiko hachisi chinhu chinogona kunzi chinotangira pano uye chinogumira ipapo, muganhu usingaoneki, asi kana pasina kudzokera shure.
  • Makomba matema anokura nekuteya zvinhu segasi neguruva kubva kunyeredzi dziri pedyo, uye kunyangwe nekubatanidza nemamwe maburi matema.
  • Nekuda kwehuwandu hwemhedzisiro yavanoburitsa, Inonzi Hawking radiation.
  • Nehukuru hwavo hwese, maburi matema ari nyore, uye isu tinongoziva hukuru hwavo, angular kukurumidza, uye kuchaja.
  • Vane humwe pakati pavo, ndiko kunopera nyaya yese. Magumo enzvimbo nenguva idoti rakazara.
  • Zvinotendwa kuti nyeredzi imwe neimwe ine buri dema pakati paro. Zvisinei, tsvakurudzo yakawanda ichiri kudiwa.
  • Kana maburi matema maviri asangana, anokonzeresa nyonganiso munguva-yenguva inonzi masaisai egiravhiti. Inogona kunge iri pakati pegomba dema uye neutron star.
  • Supermassive black holes inogona kugadzira majeti makuru e supermatter
  • Kupisa, seX-ray, gamma rays, uye masaisai eredhiyo, ayo anofamba neinoda kumhanya kwechiedza, vanotambanudza mazana ezviuru zvechiedza-makore kubva pamatanda egomba dema.
  • Maburi matema haaonekwe zvakajeka, asi sezvo achitora zvinhu kubva kuzvinhu zviri pedyo senge stardust, nyeredzi, uye magalaxies, anoonekwa seaccretion disks akaapoteredza.

Makomba makuru matema anoumba sei

galaxy centre

Kuti tiwane kapfungwa kekuti maburi matema anogadzirwa sei, tinogona kufungidzira kuti isu tinomanikidza chinhu kuti chiwedzere kuwanda kwayo, zvisinei, nekuda kwemasimba emagetsi uye enyukireya, zvinhu zvinotanga kuramba.

Kwatiri, kuidzvanyidzira kuita vhoriyamu diki, yakakora zvakanyanya kuti iumbe buri dema zvinoda simba rakakura, kana kupinza, kunge supernova. A supernova inoitika kana nyeredzi huru inofa, ichiburitsa simba rakawanda mukuputika, uye ichidonha kuita gomba dema.

Mhando dzakadzidzwa zvakanyanya dzemakomba matema ndeenyeredzi-mass matema makomba uye supermassive matema maburi. Maburi matema enyeredzi zvisaririra zvinotonhora zvenyeredzi huru (dzakakura zvakapetwa ka10 kusvika ku15 kupfuura zuva redu) dzakapinda mumatanho okupedzisira oupenyu hwadzo. Aya maburi matema akapararira mugwara renyeredzi redu nechadenga.

Nyeredzi zhinji munhanho dzadzo dzekupedzisira dzinopedzisira dzave nyeredzi chena kana neutron nyeredzi. Zvisinei, nyeredzi idzi dzinogona kusagadzikana zvokuti dzinobudisa kuputika kunonzi supernovae. Panguva ino, nyeredzi haina simba rakakwana kuti rimirire kukweva kwesimba rinokwevera zvinhu pasi, saka nyeredzi inotanga kudzikira kusvika yaita buri dema.

Iyi ibhinari nyeredzi system iri padyo nenyeredzi huru padyo nenyeredzi dema gomba, kwainokwevera simba. Ose ari maviri chikamu chebinary star system, kupi nyeredzi yekutanga inova gomba dema mushure mekuputika kukuru kunonzi supernova. Yechipiri inotorwa, zvinhu zvayo zvinoumba accretion disk, uye inobudisa masaisai eredhiyo kana kuti X-rays.

Supermassive black holes ndiwo mhuka chaidzo dziripo pakati pemapoka enyeredzi mazhinji, kusanganisira yedu yedu Milky Way. Iwo ane mhatsa mumamirioni kana mabhiriyoni ezuva uye anotambanukira kusvika kune inotenderera zuva.

Supermassive black holes inoita basa rakakosha mukushanduka kwemapoka enyeredzi. Zvakaonekwa kuti mazhinji (asi kwete ese) makwara enzou ane gomba guru dema pakati pawo. Kwakabva supermassive black holes inzvimbo yekutsvagisa ine mukana mukuru nhasi. Pachine zvakawanda zvekuwana.

Chimiro uye zvikamu zve supermassive black gole

buri dema chairo

Gomba dema rine zvimiro zvinotevera:

  • Singularity: Ndiyo nzvimbo yepakati yegomba dema rehuwandu husingagumi, panoperera nyaya, uko mitemo yefizikisi isingachanzwisisi, uye panogumirwa nguva nenzvimbo.
  • chiitiko che horizon: Ndiyo poindi yekusadzoka, humwe hwakatenderedza gomba dema, uye ndiyo saizi yeSchwarzschild radius. Velocity yekutiza pano yakaenzana nekumhanya kwechiedza, saka matter (particles nemwaranzi) ichiyambuka muganho wemuhorizoni wechiitiko haizokwanisa kutiza, kunyangwe chiedza. Urwu rwendo rweimwe nzira.
  • acretion disk: inoumba yakatenderedza gomba dema sezvo ichitora zvinhu kubva pachinhu chiri pedyo, senyeredzi. Dhisiki racho, rakagadzirwa negasi rinopisa zvakanyanya uye rine huruva, rinotendererawo nekumhanya kwakanyanya, richibudisa mwaranzi yakaita seX-ray nemasaisai eredhiyo. Gomba dema richawana chikafu chayo kubva kune iyi dhisiki yenyaya.
  • Ergosphere: Inzvimbo yakatenderedza gomba dema rinotenderera, kure nechiitiko. Pano, nzvimbo uye nguva zvakasvetwa mumhepo yakatenderedza gomba dema. Chinhu chinogona kupinda uye kusiya ergosphere (kana ichitsigira masimba emvura).
  • relativistic jets: inzvimbo dzakakura dzezvinhu zvinopisa kwazvo zvinofamba pedyo nekumhanya kwechiedza, kunyanya maX-ray nemasaisai eredhiyo, ayo anogadzira majeti ari pedyo pamatanda egomba dema sezvaanodya pane chinhu chechinhu.

Ndinovimba kuti neruzivo urwu unogona kudzidza zvakawanda nezve mahombe matema maburi uye maitiro avo.


Siya yako yekutaura

Your kero e havazobvumirwi ichibudiswa. Raida minda anozivikanwa ne *

*

*

  1. Inotarisira iyo data: Miguel Ángel Gatón
  2. Chinangwa cheiyo data: Kudzora SPAM, manejimendi manejimendi.
  3. Legitimation: Kubvuma kwako
  4. Kutaurirana kwedata
  5. Dhata yekuchengetedza: Dhatabhesi inobatwa neOccentus Networks (EU)
  6. Kodzero: Panguva ipi neipi iwe unogona kudzora, kupora uye kudzima ruzivo rwako