Chii chinonzi ecosystem

chii chinonzi ecosystem

Vanhu vazhinji havazivi chii chinonzi ecosystem. Ecosystems inzira yebhayoloji inoumbwa nemapoka ezvipenyu zvinodyidzana pamwe chete uye nenzvimbo yakasikwa yazvinogara. Pane hukama hwakawanda pakati pemarudzi uye pakati pevanhu vemarudzi mamwe chete. Zvinhu zvipenyu zvinoda pekugara, inova yatinoti nzvimbo yekugara. Munharaunda yaunogara, inowanzonzi biome kana biome. Zvisikwa zvakasiyana-siyana zviripo pasi rose, imwe neimwe iine maruva akasiyana nemhuka zvichikanganiswa nemamiriro ekunze uye ezvakatipoteredza.

Muchinyorwa chino tichakuudza kuti chii chinonzi ecosystem, maitiro ayo uye nemhando dzakasiyana dziripo.

Chii chinonzi ecosystem

jungle

Kana tichiti mhuka yega yega inogara mu ecosystem, imhaka yekuti inowanikwa munzvimbo inodyidzana zvinhu zvipenyu nezvisiri zvipenyu. Kuburikidza nekudyidzana uku, zvinhu nesimba zvinogona kuchinjana, uye mwero watinoziva unotsigira upenyu. Wedzera prefix eco- sezvo ichireva nzvimbo yakasarudzika.

Tinogona kutaura kuti mamwe mafungidziro akagadzirwa pamwero we ecological, senge biome, iyo inoreva nzvimbo yakakura yenzvimbo inosanganisira akawanda ecosystems ayo akaganhurwa munzvimbo dzakatemerwa. Mune ecosystem, chidzidzo chekudyidzana pakati pezvipenyu nemhoteredzo. Tinogona kutaura kuti chiyero cheecosystem chakasiyana zvakanyanya, nekuti isu tinogona kutaura kuti sango icosystem uye dziva reiyo fungus zvakare yakajairika ecosystem. Nenzira iyi, vanhu chete ndivo vanogona kutsanangura miganhu yenzvimbo inodzidzwa.

Matunhu anowanzosiyaniswa zvichienderana nehunhu hwawo nekuti akasiyana nemamwe matunhu. Kana tikadzokera kumuenzaniso wekare, dziva mukati sango rine mamiriro ezvakatipoteredza akasiyana pane chikamu chepasi chesango. Ndicho chikonzero ichikwanisa kuisa marudzi akasiyana emaruva nemhuka uye kuva nemamwe marudzi emamiriro ezvinhu.

Nenzira iyi, tinogona kuona kuti marudzi akasiyana eecosystem akaiswa sei zvichienderana nemaitiro akasiyana. Tinogona kutaura pamusoro pechisikigo ecosystems uye ecosystem ekugadzira. Mukupedzisira, pane kupindira kwevanhu.

Components

Isu tichadzidza kuti izvo zvakasiyana zvikamu zveecosystem ndezvipi uye kuti zvinodyidzana sei neabiotic uye biotic zvikamu. Zvose izvi zvikamu zviri mumumbure wakaoma kunzwisisa wekugara uchitsinhana zvinhu nesimba. Ngationgororei kuti chii mune zvakadzama:

  • Zvigadzirwa zvebiotic: Kana tichitaura nezvezvikamu izvi, tinoreva zvinhu zvose zvinoriumba asi zvisina upenyu. Tinogona kutaura kuti iwo abiotic kana inert zvikamu zvakaita semvura, ivhu, mweya uye matombo. Pamusoro pezvo, kune zvimwe zvinhu zvakasikwa zvakaita semwaranzi yezuva, mamiriro ekunze edunhu, uye zvigadzirwa nemarara izvo zvinoonekwawo seabiotic zvikamu.
  • Biological components: Zvinhu izvi zvinosanganisira zvinhu zvese zvipenyu zviripo muecosystem. Inogona kuva mabhakitiriya, archaea, fungi, kana chero chirimwa kana mhuka, kusanganisira vanhu. Zvinogona kupfupikiswa kuti zvinhu zvipenyu.

Mhando nemaitiro

zvipenyu zvemumvura

Tichaona kuti ndeapi marudzi akasiyana eecosystems aripo munyika. Vanogona kukamurwa kuva 4 mapoka makuru, sezvinotevera:

  • Terrestrial ecosystem: Iyo ecosystem umo biotic uye abiotic zvikamu zvinodyidzana paPasi kana mukati mePasi. Isu tinoziva kuti mukati mePasi, ivhu ivhu rakajairwa ecosystem nekuda kwekugona kwaro kutsigira nekugadzira hukuru hwakakura. Zvepasirese ecosystems zvinotsanangurwa nemhando dzezvinomera dzavanogadza, izvo zvinozosimbiswa nemamiriro ekunze uye mamiriro ekunze. Miti ndiyo ine basa rekudyidzana nemhando dzakasiyana-siyana dzezvipenyu.
  • Zvipenyu zvemumvura: Ecosystems inoratidzirwa zvakanyanya nekudyidzana kwebiotic uye abiotic zvikamu mumvura yemvura. Zvinogona kutaurwa kuti, mupfungwa iyi, kune marudzi maviri ezvipenyu zvemugungwa, izvo zvepakati zvipenyu zvemvura yemunyu uye zvipenyu zvemvura yakachena. Iwo ekupedzisira anowanzo kupatsanurwa kuita lentic uye lotic. lentic imvura dziya dzine mvura inononoka kana kumira. Anowanzova madziva nemadziva. Mafuta ekuzora, kune rumwe rutivi, ndeaya ane mvura inokurumidza kuyerera sehova nenzizi.
  • Yakasanganiswa ecosystems: Ecosystems inosanganisa inokwana nharaunda mbiri, dzepasi uye dzemumvura. Kunyangwe kazhinji kacho zvipenyu izvi zvinosanganisirawo mamiriro ekunze emhepo, zvipenyu zvinofanirwa kuchinjika kuti zvigadzirise hukama pakati pazvo nenharaunda. Inogona kuitwa ad hoc kana nguva nenguva, semu savanna ine mafashama kana sango reVarzea. Pano, tinoona kuti chimiro chebiological chikamu ishiri dzegungwa, sezvo dzichinyanya pasi, asiwo dzinotsamira pagungwa pakudya.
  • ecosystem yevanhu: Hunhu hwayo hukuru ndeyekuchinjana kwezvinhu uye simba, kubuda uye kupinda mu ecosystem, izvo zvinoenderana nemunhu. Nepo zvimwe zvikonzero zveabiotic zvinobatanidzwa, zvakadai semwaranzi yezuva, mhepo, mvura, uye pasi, zvinonyanya kushandiswa nevanhu.

Mimwe mienzaniso

Ngatinyorei mimwe mienzaniso yemhando dzakasiyana dze ecosystem.

  • Sango: Imhando ye ecosystem ine musanganiswa wakaoma wezvikamu umo tinowana zvipenyu zvakasiyana-siyana zvinovaka mawebhu echikafu akaoma. Miti inoita kugadzirwa kwekutanga uye zvipenyu zvese zvinodzokororwa mushure mekuurayiwa nevanobvisa ivhu musango.
  • Coral reef: Mune ino ecosystem, iyo yepakati zvinhu zveiyo biological kuumbwa macoral polyps. Zvipenyu zvecoral reef ndimo mune mamwe marudzi akawanda emumvura.
  • Sango reVarzea: Isango rakagadzirwa nebani rakaomeswa rinogara richifashukira. Inobudirira muma biomes anozivikanwa se tropical values. Iyo ine musanganiswa we ecosystem apo hafu ye ecosystem yakawanda yepasi uye imwe hafu yakawanda yemvura.

Mhando dze ecosystems

masango

Zvisikwa zvepanyika

Pakati pemhando dzepasirese ecosystems, zvinodikanwa kufunga nezvenzvimbo dzinokura zvipenyu. Nzvimbo yepasi pavanenge vachikura uye kutanga hukama kune mumwe nemumwe inonzi biosphere. Iyi ecosystem inoitika pamusoro uye pasi pevhu. Mamiriro ezvinhu atinogona kuwana mune zvipenyu izvi anotariswa nezvinhu zvakaita sehunyoro, tembiricha, urefu uye latitude.

Aya mabhii mana ndiwo anogadzirisa budiriro yehupenyu munzvimbo yakati. Tembiricha dzinogara dziri pasi pechando akasiyana anenge 20 madhigirii. Tinogona zvakare kuona kunaya kwegore negore sechinhu chikuru chinoshanduka. Kunaya uku ndiko kuchaita kuti pave nemhando yehupenyu hunovapo pairi. Miti nemhuka zvakatenderedza rwizi zvakasiyana nezvatinogona kuwana muSavanna.

Kukwirisa hunyoro uye tembiricha, uye kudzika kwakakwira nelatitude, ndiko kuwedzera kwakawanda uye kwakasiyana-siyana kwatinowana ecosystems. Idzo dzinowanzove dzakapfuma-zvipenyu uye dzine mamirioni ekudyidzana pakati pezvipenyu nemhoteredzo yazvo yakapoteredza. Zvakapesana ndezvechokwadi kune ecosystems inokura pakakwirira uye yakaderera humidity uye tembiricha.

Kazhinji, zvipenyu zvepanyika zvakasiyana-siyana uye zvipenyu zvakapfuma pane zvipenyu zvemumvura. Izvi zvinodaro nekuti kune chiedza chakawanda, kupisa kunobva kuzuva, uye kuwana chikafu kuri nyore.

Marine ecosystem

Marine ecosystem

Iyi mhando ye ecosystem ndiyo yakakura mukati pasi rose sezvo richifukidza 70% yepasi. Gungwa rakakura uye mvura ine zvicherwa zvakawanda, saka hupenyu hunogona kusimukira munenge mumakona ese.

Muzvipenyu izvi, tinowana nharaunda huru dzakaita sealgal seagrasses, mhepo dzakadzika dzegungwa, uye makorari.

mvura yakachena ecosystem

Kunyange zvazvo dzichipinda muzvisikwa zvemumvura, masimba uye hukama pakati pezvipenyu hazvina kufanana mumvura yakachena semvura yemunyu. Mvura yakachena ecosystems inoumbwa nemadziva nenzizi, izvo zvakakamurwa kuita masisitimu emvura achiri achiripo, masisitimu emvura inoyerera, uye manyoro.

Iyo lentic system ine madziva nemadziva. Izwi rokuti lentiki rinotaura spidhi inofamba nemvura. Muchiitiko ichi, kufamba kwakaderera zvikuru. Murudzi urwu rwemvura, mitsara inoumbwa zvichienderana nekupisa uye munyu. Ndiyo panguva ino iyo yepamusoro, thermocline uye pasi pezvikamu zvinoonekwa. Lotic system masisitimu ayo mvura inoyerera nekukurumidza, senzizi nemapopi. Muzviitiko izvi, mvura inofamba nekukurumidza nekuda kwemateru enzvimbo uye giravhiti.

Mawetlands ane zvipenyu zvakasiyana siyana nekuti akazara nemvura. Yakanakira shiri dzinotama uye dziya dzinodya kuburikidza nemasefa, senge flamingo.

Mamwe marudzi emavertebrates, anosanganisira epakati nediki, anotonga zvipenyu izvi. Hatina kuwana hombe nekuti dzainge dzisisina nzvimbo yekukura.

Magwenga

Sezvo mugwenga muine mvura shoma zvikuru, maruva nemhuka zvinoitawo. Zvisikwa zviri munzvimbo idzi zvine kugona kukuru kwekurarama nekuda kwezviuru zvemakore zvekugadzirisa maitiro. Muchiitiko ichi, sezvo hukama pakati pezvipenyu hudiki, ndivo vanosarudza zvinhu, saka kuenzana kwezvakatipoteredza hakuzokanganiswe. Saka, kana rudzi rwukakanganiswa zvakanyanya nechero mhando yekukanganisa kwezvakatipoteredza, tinozviwana isu tiine zvakanyanya collateral mhedzisiro.

Uye, kana rudzi rumwe rukatanga kudzikisira nhamba dzarwo zvakanyanya, tichawana mamwe akawanda achikanganiswa. Munzvimbo idzi dzechisikigo tinowana zvinomera zvakaita secacti uye mamwe makwenzi ane mashizha akanaka. Mhuka idzi dzinosanganisira zvimwe zvinokambaira, shiri uye dzimwe mhuka diki nepakati. Aya ndiwo marudzi anokwanisa kuenderana nenzvimbo idzi.

Gomo

Iyi mhando ye ecosystem inoratidzwa nekuyamura kwayo. Iri pakakwirira uko zvinomera nemhuka zvisingakuri zvakanaka. Munzvimbo idzi, kusiyana-siyana kwezvinhu zvipenyu hakuna kunyanya kukwira. Inodzika patinenge tichikwira mudenga. Makomo egomo anowanzogarwa nemarudzi akawanda uye kune kuwirirana pakati pezvipenyu uye zvakatipoteredza.

Pakati pemarudzi anowanikwa muzvisikwa izvi mapere, antelopes uye mbudzi dzemakomo. Kunewo shiri dzinodya nyama dzakaita semhanza nemakondo. Mhuka dzinofanirwa kuchinjika uye kuvharika kuti ive nechokwadi chekupona pasina kuvhimwa nemumwe.

Masango nehurongwa hwemasango

dzakasiyana-siyana

Sango ecosystems inoratidzirwa nekuwanda kwemiti uye nhamba huru yemaruva nemhuka. Kune akati wandei emhando dzemasango ecosystems, pakati pawo tinowana sango, masango anodziya, sango rakaoma uye coniferous sango. Kuwanda kwemiti, ndiko kuwedzera kwezvisikwa zvakasiyana-siyana.

Urefu hunoita basa rinokosha muhupo hwemaruva. Iyo yakakwirira yehurefu, iyo shoma kudzvinyirira uye oksijeni inowanikwa. Naizvozvo, kubva pakakwirira mamita 2500 pamusoro pegungwa, miti haigoni kukura.

Ndinovimba kuti neruzivo urwu unogona kudzidza zvakawanda nezve ecosystem uye kuti ndeapi maitiro ayo.


Siya yako yekutaura

Your kero e havazobvumirwi ichibudiswa. Raida minda anozivikanwa ne *

*

*

  1. Inotarisira iyo data: Miguel Ángel Gatón
  2. Chinangwa cheiyo data: Kudzora SPAM, manejimendi manejimendi.
  3. Legitimation: Kubvuma kwako
  4. Kutaurirana kwedata
  5. Dhata yekuchengetedza: Dhatabhesi inobatwa neOccentus Networks (EU)
  6. Kodzero: Panguva ipi neipi iwe unogona kudzora, kupora uye kudzima ruzivo rwako