Kukwira kwetembiricha pasi rose kuri kuita kuti masaisai ekupisa awedzere kusimba uye kuwanda. Zvose izvi zvinotungamirira kune vanhu vakawanda vanotambura nekupisa kupisa. Kune vanhu vakawanda vasingazivi zvakanaka Chii chinonzi heat stroke, ndezvipi zvinoguma zvaitika uye kuti zvinogona kukanganiswa sei.
Nechikonzero ichi, tichakumikidza chinyorwa ichi kuti tikutsanangurire nhanho nhanho kuti kupisa kupisa chii, kuti kunogona kukukanganisa sei uye kuti ungazvidzivirira sei.
Chii chinonzi heatwave
Mhepo inopisa ndeye chiitiko chekupisa kwakanyanyisa kunogara kwemazuva kana mavhiki akati wandei uye izvo zvinokanganisawo chikamu chakakosha cheiyo geography yenyika. Mazuva mangani kana mavhiki mangani? Ichokwadi ndechekuti hapana tsanangudzo yepamutemo, saka zvakaoma kutsanangura kuti vangani.
MuSpain zvinonzi inguva yekupisa panonyorwa tembiricha dzakanyanya (kutora nguva ya1971-2000 sereferenzi) mune gumi muzana yenzvimbo dzemamiriro ekunze kwemazuva matatu. Asi chaizvo ichi chikumbaridzo chinogona kusiyana zvakanyanya zvichienderana nenyika, semuenzaniso:
- MuNetherlands, kupisa kwemhepo kunotariswa kana tembiricha iri pamusoro pe5ºC inorekodhwa kweanenge mazuva mashanu muDe Bilt, inova kanzuru yedunhu reUtrecht (Holland).
- MuUnited States: kana tembiricha yakanyorwa pamusoro pe32,2ºC kwemazuva matatu kana kupfuura.
Chii chinonzi heat stroke
Heat stroke chirwere chinokonzerwa nekupisa kwakanyanya mumuviri, kazhinji semugumisiro wekugara kwenguva refu kune tembiricha yepamusoro kana kushanda kwemuviri mukupisa kwakanyanya. Kupisa kwekupisa ndiyo nzira yakaipisisa yekukuvara kwekupisa uye inoitika kana kupisa kwemuviri kuri 40 ° C kana kupfuura. Izvi zvinowanzoitika muzhizha.
Heat stroke inoda kurapwa kwechimbichimbi. Kupisa kusingagadziriswe kunogona kukuvadza uropi, mwoyo, itsvo, uye tsandanyama nokukurumidza. Kurapa kwenguva refu kunonokerwa, ndiko kukuvadza kwakanyanya, nokudaro zvichiwedzera njodzi yematambudziko akakomba kana kufa.
Pakati pezviratidzo zvayo tinowana zvinotevera:
- Kupisa kwemuviri kwakanyanya. Tembiricha yepakati ye104 F (40 C) kana kupfuura, yakayerwa nerectal thermometer, ndicho chiratidzo chikuru chekupisa kupisa.
- Kuchinja kwechimiro chepfungwa kana maitiro. Heat stroke inogona kukonzera kuvhiringika, kusagadzikana, kutaura kusinganzwisisike, kushatirwa, delirium, pfari, uye coma.
- Kuchinja kudikitira. Munguva yekupisa, ganda rinogona kunzwa kupisa uye kuoma kusvika pakubata. Zvisinei, panguva yekupisa kunokonzerwa nekurovedza muviri kwakasimba, ganda rako rinogona kunzwa rakaoma kana kuti zvishoma.
- Kusvotwa uye kurutsa Unogona kunzwa kurwara nemudumbu mako kana kurutsa.
- Kutsvuka kweganda. Ganda rinogona kutsvuka sezvo tembiricha yemuviri wako inokwira.
- Kunetseka kufema. Kufema kunogona kukurumidza uye kusina kudzika.
- Kurova kwemoyo kunokurumidza. Kupuruzira kwako kunowedzera zvakanyanya nekuti kushushikana kwekupisa kunoisa kumanikidza kwakawanda pamwoyo wako kubatsira kutonhodza muviri wako.
- Musoro
Zvikonzero zvekupisa kupisa
Heat stroke inogona kuitika nekuda kwe:
- Kuratidzira kune tembiricha yakakwira. Mhando yekupisa kupisa inonzi "exertional heat stroke" (classic) inoitika kana uri munzvimbo inopisa inoita kuti kupisa kwemuviri wako kukwire. Kazhinji, rudzi urwu rwekupisa runoitika mushure mekusangana nekupisa, kunyorova kwemamiriro ekunze, kunyanya mushure mekuratidzwa kwenguva refu. Zvinowanzoitika kune vanhu vakuru uye vanhu vane zvirwere zvisingaperi.
- Basa rakaoma. Exertional kupisa sitiroko inoitika apo tembiricha yepakati pemuviri inokwira nekuda kwekuita kwakasimba kwemuviri mumamiriro ekunze ekupisa. Exertional kupisa sitiroko inogona kuitika kune chero munhu anorovedzera muviri kana anoshanda mumamiriro ekunze anopisa, asi zvinowanzoitika kana iwe usina kujaira kupisa.
Izvi zvinogona kuitika mune chero rudzi rwekupisa sitiroko nekuda kwezvikonzero zvinotevera:
- kupfeka zvipfeko zvakawandisa inotadzisa kubuda kwedikita uye inotonhodza muviri
- Inwa doro zvinogona kukanganisa kukwanisa kwemuviri kugadzirisa tembiricha
- Kudzvinyirira kubva pakusanwa mvura yakakwana kutsiva mvura yakarasika mudikita
Zvinhu zvine njodzi
Chero ani anogona kuwana kupisa kupisa, asi akati wandei anowedzera njodzi yako:
- Makore. Kukwanisa kubata nekupisa kwakanyanya kunoenderana nekusimba kweiyo central nerve system. Muvana, chirongwa chepakati chetsinga hachina kunyatsogadzirwa, asi kune vanhu vakuru vanopfuura makore 65 inotanga kuipa, zvichiita kuti muviri usakwanise kutsungirira kuchinja kwekushisa kwemuviri. Mapoka ese ari maviri ezera anowanzo kunetseka kugara aine hydrated, izvo zvinowedzerawo njodzi.
- Itai muviri kana kuchipisa. Kudzidziswa kwechiuto mumamiriro ekunze anopisa uye kutora chikamu mumitambo, sekutamba nhabvu kana kumhanya marathon refu, mamwe emamiriro ezvinhu anogona kuitika.
- Kungoerekana wasangana nekupisa kwekunze. Iwe unowanzoita zvirwere zvinokonzerwa nekupisa kana iwe ukasangana nekuwedzera kamwe kamwe kwekushisa, zvakadai semhepo inopisa mukutanga kwezhizha, kana iwe ukaenda kunzvimbo dzine tembiricha inodziya.
- Deredza kuita kwako kwemazuva mashoma kuti ubvumire Rega muviri wako uchinje kune shanduko. Nekudaro, iwe unogona kunge uchiri panjodzi huru kudzamara wapedza mavhiki mukupisa kwakanyanya.
- Kushaya air conditioning. Munguva yekupisa nguva dzose, mafeni anogona kupa zororo, asi mhepo inotonhorera ndiyo inonyanya kushanda yekudzikisa tembiricha uye kuderedza hunyoro.
- Mimwe mishonga. Mimwe mishonga inogona kukanganisa kukwanisa kwemuviri kuchengetedza mvura uye kupindura kupisa. Mumamiriro okunze anopisa, shandisa iyo kusungirira tsinga yeropa (vasoconstrictors), kugadzirisa BP nekuvhara epinephrine (beta-blockers), kubvisa sodium nemvura kubva mumuviri (diuretics), kana kuderedza zviratidzo zvepfungwa (antidepressants kana antipsychotics).
- ADHD inokurudzira uye zvisiri pamutemo zvinokurudzira, seamphetamines uye cocaine, inogonawo kuita kuti iwe uwedzere kujaira.
- Zvimwe zvirwere: Zvimwe zvirwere zvisingaperi, zvakadai semwoyo kana chirwere chemapapu, zvinogona kuwedzera njodzi yekupisa kupisa. Zvakafanana zvinoenda kune kufutisa, mararamiro ekugara, uye nhoroondo yekupisa kupisa.
Ndinovimba kuti neruzivo urwu unogona kudzidza zvakawanda pamusoro pekuti chii chinonzi kupisa kupisa uye maitiro ayo.