Bij klimaatverandering en de negatieve effecten ervan op de planeet in het algemeen, het gedrag van de grote ijsmassa's van het Antarctische continent speelt een fundamentele rol. Een van de belangrijkste redenen voor klimaatverandering is de toename van het broeikaseffect als gevolg van overmatige vervuiling door menselijke economische activiteiten.
De wetenschappelijke gemeenschap heeft vastgesteld als de limiet van de stijging van de gemiddelde temperaturen van de planeet een stijging van twee graden. Van daaruit zouden de veranderingen in onze atmosfeer en levensvormen al onomkeerbaar en onvoorspelbaar zijn. Daarom hebben meer dan 100 landen zich aangesloten bij de strijd tegen klimaatverandering en deze geratificeerd de Overeenkomst van Parijs.
Studies gepubliceerd in het tijdschrift Nature geven aan dat de ijskappen van Oost-Antarctica lijken te zijn de meest kwetsbare gebieden vóór de gevolgen van klimaatverandering. Dit zorgt voor grote onzekerheid over de zeespiegelstijging die de komende jaren zal optreden doordat de ijskappen in dat gebied sneller smelten dan verwacht.
Het feit dat deze gebieden eerder smelten dan verwacht, suggereert dat ze gevoeliger zijn voor klimaatverandering. Een groep experts in België, Nederland en Duitsland analyseerde gegevens verkregen uit het veld, klimaatmodellen en satellietbeelden. Dankzij deze gegevens is bekend waarom dit gebied kwetsbaarder is. Moet zijn aan de harde wind die de hete lucht meevoert en die de sneeuw van het oppervlak afvoeren. Hoewel experts desondanks niet goed kunnen voorspellen welk gedrag dit gebied zal hebben met betrekking tot de bijdrage aan de toename van de zee op Antarctica.
De verplaatsing van sneeuw op het oppervlak door de hete, droge wind zorgt voor een meer gematigd lokaal microklimaat waar een klein aantal hotspots verschijnt, waaronder een mysterieuze krater die enkele jaren geleden op de ijsplaat van Koning Boudewijn lag. Toen de krater werd ontdekt, werd aangenomen dat deze het resultaat was van een meteorietinslag. Maar vandaag is al bekend dat het een ingestort meer is met een molen erin. Deze molen is een gat dat water in de oceaan giet.
Op hun beurt heeft onderzoek van expertgroepen gevonden talrijke meren met vloeibaar water verborgen onder het oppervlak van het ijs. Sommige van deze meren zijn enkele kilometers groot. Dit kan erop wijzen dat de effecten van klimaatverandering in deze kwetsbare gebieden worden versterkt, aangezien het water dat in de krater smelt van het ene jaar op het andere enorm toeneemt.
Een andere studie van universiteiten in het Verenigd Koninkrijk, Nieuw-Zeeland, Duitsland en de Verenigde Staten heeft het gedrag en het belang van de Antarctische ijskappen bestudeerd. Geconcludeerd wordt dat ze een fundamentele rol spelen bij regionale en lokale klimaatveranderingen, omdat ze kunnen verklaren waarom zee-ijs op het zuidelijk halfrond het is blijven toenemen, ondanks de opwarming in de rest van de wereld.
Veel van de paleoklimatologische modellen die proberen klimaatveranderingen door de geschiedenis heen te verklaren, hebben geen rekening gehouden met de klimatologische variabiliteit die in paleoklimaatrecords is gedrukt, en daarom zijn ze enigszins onvolledig.
"De meeste ijsbergen die de Antarctische ijskap afbreken, zwerven door deze regio als gevolg van atmosferische en oceanische circulatie", zegt in een verklaring Michael Weber, paleoklimatoloog aan de Universiteit van Cambridge (VK).
Wetenschappers bevestigen dat de perioden die zich hebben voorgedaan in de geschiedenis van afwisseling tussen verliezen en toename van de ijsmassa een "trapsgewijs effect”Vooral het klimaatsysteem. Dat wil zeggen, veranderingen in het klimaat die zich al decennia hebben voorgedaan kan een aanzienlijke impact hebben op de uitgestrekte ijskap van Antarctica en dat kan verder toenemen en de effecten van klimaatverandering blijven accentueren.