ನಮ್ಮ ಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಮೀರಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಮಾನವನು ಯಾವಾಗಲೂ ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ. ಈ ಎಲ್ಲವನ್ನು ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ತನಿಖೆ ಮಾಡಲು, ಇವೆ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ರಾಕೆಟ್ಗಳು. ಇದು ಹೆಚ್ಚಿನ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುವ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಆಯುಧವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಪರಿಶೋಧನೆಗಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಆದ್ದರಿಂದ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಅವು ಹೇಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ನೀವು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ನಿಮಗೆ ತಿಳಿಸಲು ನಾವು ಈ ಲೇಖನವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಲಿದ್ದೇವೆ.
ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ರಾಕೆಟ್ಗಳು ಯಾವುವು
ಈ ರಾಕೆಟ್ಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದಹನ ಕೊಠಡಿಯಿಂದ ಅನಿಲವನ್ನು ಹೊರಹಾಕುವ ಮೂಲಕ ಚಲನೆಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಜೆಟ್ ಎಂಜಿನ್ ಅನ್ನು (ರಾಕೆಟ್ ಎಂಜಿನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ) ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಉಡಾವಣಾ ಟ್ಯೂಬ್‌ನಲ್ಲಿನ ಪ್ರೊಪೆಲ್ಲೆಂಟ್‌ನ ದಹನದ ಮೂಲಕವೂ ಅವುಗಳನ್ನು ಮುಂದೂಡಬಹುದು.
ರಾಕೆಟ್ಗಳು ಸಹ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಯಂತ್ರವಾಗಿದೆ, ಆಂತರಿಕ ದಹನಕಾರಿ ಎಂಜಿನ್‌ಗೆ ಧನ್ಯವಾದಗಳು, ಕೊಳವೆಯ ಮೂಲಕ ಹೊರಹೋಗುವ ಅನಿಲದ ಭಾಗವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಾದ ಚಲನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಬಹುದು. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಅವರು ಜೆಟ್ ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಅನ್ನು ಬಳಸುವ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಾಕೆಟ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ರಾಕೆಟ್‌ಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ಕೃತಕ ಶೋಧಕಗಳು, ಉಪಗ್ರಹಗಳು ಮತ್ತು ಗಗನಯಾತ್ರಿಗಳನ್ನು ಸಹ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸಬಹುದು. ಈ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ರಾಕೆಟ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ನಾವು ಮರೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಇದು ಆಂತರಿಕ ದಹನಕಾರಿ ಎಂಜಿನ್ ಹೊಂದಿರುವ ಯಂತ್ರವಾಗಿದ್ದು, ಜೆಟ್ ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ಗಾಗಿ ಅನಿಲದ ವಿಸ್ತರಣೆಗಾಗಿ ಚಲನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ.
ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳ ವಿಧಗಳು
ಹಲವಾರು ರೀತಿಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳಿವೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದವುಗಳು:
- ನಾವು ಹಂತಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೆ, ನಾವು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ ಏಕ ಹಂತದ ರಾಕೆಟ್ಗಳು, ಏಕಶಿಲೆಯ ರಾಕೆಟ್ಗಳು ಮತ್ತು ಮಲ್ಟಿಫೇಸ್ ರಾಕೆಟ್ಗಳು ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಹೆಸರೇ ಸೂಚಿಸುವಂತೆ, ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಸಂಭವಿಸುವ ಹಲವಾರು ಹಂತಗಳಿವೆ.
- ನಾವು ಇಂಧನದ ಪ್ರಕಾರವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿದರೆ, ನಾವು ರಾಕೆಟ್ಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು ಘನ ಇಂಧನ, ಅಲ್ಲಿ ಆಕ್ಸಿಡೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಪ್ರೊಪೆಲ್ಲೆಂಟ್ ಅನ್ನು ದಹನ ಕೊಠಡಿಯಲ್ಲಿ ಘನ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಬೆರೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದ್ರವ ಇಂಧನ ರಾಕೆಟ್ಗಳು. ಎರಡನೆಯದು ಆಕ್ಸಿಡೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಪ್ರೊಪೆಲ್ಲೆಂಟ್ ಅನ್ನು ಚೇಂಬರ್ ಹೊರಗೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಇತಿಹಾಸದುದ್ದಕ್ಕೂ, ರಾಕೆಟ್ಗಳು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ ಏಕೆಂದರೆ ಅವು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಮಾನವರನ್ನು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸಿದವು. ನಾವು ಈ ಕೆಳಗಿನವುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತೇವೆ:
- Vostok-K 8K72K, ಇದು ಮೊದಲ ಮಾನವಸಹಿತ ರಾಕೆಟ್. ಇದನ್ನು ರಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಯೂರಿ ಗಗಾರಿನ್ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶವನ್ನು ತಲುಪಿದ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.
- ಅಟ್ಲಾಸ್ LV-3B. ಜಾನ್ ಗ್ಲೆನ್ ಅನ್ನು ಭೂಮಿಯ ಕಕ್ಷೆಯನ್ನು ತಲುಪಿದ ಮೊದಲ ಅಮೇರಿಕನ್ ರಾಕೆಟ್ ಮಾಡಿ.
- ಶನಿ ವಿ, ನೀಲ್ ಆರ್ಮ್‌ಸ್ಟ್ರಾಂಗ್, ಮೈಕೆಲ್ ಕಾಲಿನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಬಜ್ ಆಲ್ಡ್ರಿನ್ ಅವರನ್ನು ಚಂದ್ರನತ್ತ ಕೊಂಡೊಯ್ದ ರಾಕೆಟ್.
ಪುಡಿ ಟ್ಯೂಬ್ ಹೊಂದಿರುವ ಪೈರೋಟೆಕ್ನಿಕ್ ಅಂಶವನ್ನು ರಾಕೆಟ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಸಿಲಿಂಡರ್‌ನ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬತ್ತಿ ಇದೆ: ಬೆಳಗಿದಾಗ, ಅದು ಉರಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅನಿಲವನ್ನು ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಫೋಟಗೊಳ್ಳುವವರೆಗೆ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಶಬ್ದ ಮಾಡುವವರೆಗೆ ರಾಕೆಟ್ ಅತ್ಯಂತ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಏರುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಅವರು ಹೇಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ
ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ತತ್ವವು ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿದ್ದರೂ, ತತ್ವ ಇದು 1232 ರಿಂದ ನಮಗೆ ತಿಳಿದಿರುವ ಮೊದಲ ಗನ್‌ಪೌಡರ್ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳಂತೆಯೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಇದು XNUMX ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಹೆನಾನ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿಯ ರಕ್ಷಣೆಯ ಕೆಲವು ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ನಂತರ XNUMX ಮತ್ತು XNUMX ನೇ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಅರಬ್ಬರು ಯುರೋಪ್‌ಗೆ ರಾಕೆಟ್ಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು, ಆದರೆ XNUMX ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಕಣ್ಮರೆಯಾಗುವವರೆಗೂ ಅವುಗಳನ್ನು ಖಂಡದಾದ್ಯಂತ ಬಂದೂಕುಗಳಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.
ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ರಾಕೆಟ್ಗಳು ಮೂಲತಃ ನ್ಯೂಟನ್‌ನ ಮೂರನೇ ನಿಯಮವಾದ ಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯ ತತ್ವವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತವೆ. ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ, ಅವರು ಅನಿಲದ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಚಲನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ಆಂತರಿಕ ದಹನಕಾರಿ ಎಂಜಿನ್ ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.
ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ದಹನ ಇದು ತುಂಬಾ ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯನ್ನು ಅಗಾಧ ಬಲದಿಂದ ಕೆಳಕ್ಕೆ ತಳ್ಳುತ್ತದೆ, ನ್ಯೂಟನ್‌ನ ಮೂರನೇ ನಿಯಮದ ಪ್ರಕಾರ: ಪ್ರತಿ ಬಲವು ವಿರುದ್ಧ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಸಮಾನ ಪ್ರಮಾಣದ ಮತ್ತೊಂದು ಬಲಕ್ಕೆ ಅನುರೂಪವಾಗಿದೆ. ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಗಾಳಿಯು ಅನಿಲದಿಂದ ಕೆಳಮುಖವಾದ ಬಲದಂತೆಯೇ ರಾಕೆಟ್ ಅನ್ನು ತಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅನಿಲವನ್ನು ಹೊರಹಾಕಿದಾಗ, ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಶಕ್ತಿಯು ರಾಕೆಟ್ ಅನ್ನು ಮೇಲಕ್ಕೆತ್ತಲು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಅದು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ವೇಗವನ್ನು ತಲುಪಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.
ದ್ರವ ಇಂಧನ ರಾಕೆಟ್ಗಳು
ದ್ರವ ಇಂಧನ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು 1920 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಮೊದಲ ದ್ರವ-ಇಂಧನ ರಾಕೆಟ್ ಅನ್ನು ಗೊಡ್ಡಾರ್ಡ್ ತಯಾರಿಸಿದರು ಮತ್ತು 1926 ರಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾಸಚೂಸೆಟ್ಸ್‌ನ ಆಬರ್ನ್ ಬಳಿ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಐದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಮೊದಲ ಜರ್ಮನ್ ದ್ರವ ಇಂಧನ ರಾಕೆಟ್ ಅನ್ನು ಖಾಸಗಿ ಉಪಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. 1932 ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟವು ತನ್ನ ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಉಡಾಯಿಸಿತು.
ಮೊದಲ ಯಶಸ್ವಿ ಬೃಹತ್-ಪ್ರಮಾಣದ ದ್ರವ-ಇಂಧನ ರಾಕೆಟ್ ಜರ್ಮನ್ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ V-2 ಆಗಿತ್ತು, ಇದನ್ನು ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರಾಕೆಟ್ ತಜ್ಞ ವೆರ್ನ್ಹರ್ ವಾನ್ ಬ್ರಾನ್ ಅವರ ನಿರ್ದೇಶನದಲ್ಲಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. V-2 ಅನ್ನು ಮೊದಲು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 3, 1942 ರಂದು ಯೂಸೆಡಮ್ ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ ಪೀನೆಮುಂಡೆ ಸಂಶೋಧನಾ ನೆಲೆಯಿಂದ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಮೊದಲ ತಲೆಮಾರಿನ ದ್ರವ-ಇಂಧನ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ, ತುದಿಯು ಚಾರ್ಜ್ ಅನ್ನು ಸಾಗಿಸುವ ಭಾಗವಾಗಿದೆ, ಇದು ಸಿಡಿತಲೆ ಅಥವಾ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಾಧನವಾಗಿರಬಹುದು.
ತಲೆಯ ಸಮೀಪವಿರುವ ಭಾಗವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗೈರೊಸ್ಕೋಪ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಗೈರೊ ದಿಕ್ಸೂಚಿಗಳು, ವೇಗವರ್ಧಕ ಸಂವೇದಕಗಳು ಅಥವಾ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳಂತಹ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕೆಳಗೆ ಎರಡು ಮುಖ್ಯ ಟ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಿವೆ: ಒಂದು ಇಂಧನವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಆಕ್ಸಿಡೆಂಟ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ರಾಕೆಟ್‌ನ ಗಾತ್ರವು ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರದಿದ್ದರೆ, ಅದರ ಇಂಧನ ಟ್ಯಾಂಕ್ ಅನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಜಡ ಅನಿಲದೊಂದಿಗೆ ಒತ್ತಡದ ಮೂಲಕ ಎಂಜಿನ್‌ಗೆ ಎರಡೂ ಘಟಕಗಳನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸಬಹುದು.
ದೊಡ್ಡ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳಿಗೆ, ಈ ವಿಧಾನವು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿಲ್ಲ ಏಕೆಂದರೆ ಟ್ಯಾಂಕ್ ಅಸಮಾನವಾಗಿ ಭಾರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ದೊಡ್ಡ ದ್ರವ ಇಂಧನ ರಾಕೆಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ, ಇಂಧನ ಟ್ಯಾಂಕ್ ಮತ್ತು ರಾಕೆಟ್ ಮೋಟಾರ್ ನಡುವೆ ಇರುವ ಪಂಪ್ ಮೂಲಕ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪಂಪ್ ಮಾಡಬೇಕಾದ ಇಂಧನದ ಪ್ರಮಾಣವು ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುವುದರಿಂದ (ವಿ-2 ಪ್ರತಿ ಸೆಕೆಂಡಿಗೆ 127 ಕೆಜಿ ಇಂಧನವನ್ನು ಸುಟ್ಟರೂ ಸಹ), ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಪಂಪ್ ಗ್ಯಾಸ್ ಟರ್ಬೈನ್‌ನಿಂದ ನಡೆಸಲ್ಪಡುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಕೇಂದ್ರಾಪಗಾಮಿಯಾಗಿದೆ.
ಟರ್ಬೈನ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಇಂಧನ, ಪಂಪ್, ಮೋಟಾರ್ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಸಂಬಂಧಿತ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಸಾಧನವು ದ್ರವ-ಇಂಧನ ರಾಕೆಟ್‌ನ ಎಂಜಿನ್ ಅನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಮಾನವಸಹಿತ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಯಾನದ ಆಗಮನದೊಂದಿಗೆ, ಪೇಲೋಡ್ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಬುಧ, ಜೆಮಿನಿ ಮತ್ತು ಅಪೊಲೊ ಮುಂತಾದ ಹಲವಾರು ರಾಕೆಟ್ಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡವು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆಯ ಮೂಲಕ, ದ್ರವ-ಇಂಧನ ರಾಕೆಟ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ಘಟಕಕ್ಕೆ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಈ ಮಾಹಿತಿಯೊಂದಿಗೆ ನೀವು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ರಾಕೆಟ್ಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ನಾನು ಭಾವಿಸುತ್ತೇನೆ.