Cenozoic Era: Zvese Zvaunoda Kuti Uzive

cenozoic mhuka

Nhasi tichaenda nerwendo rwekare. Asi kwete kune yakapfuura emakore akati wandei kana mashoma mashoma apfuura. Tichafamba makore emamirioni makumi matanhatu neshanu tichidzokera kuzuva rino Uye ndizvo iyo Cenozoic inguva yaive yechitatu yezvenguva huru munhoroondo yepasi. Yakanga iri nguva inozivikanwa kwazvo iyo makondinendi aive achiwana kumisikidzwa kwavanako nhasi. Tinozvirangarira kondinendi yekudzora dzidziso uye ndiro tectonics inotsanangura kuti makondinendi anofamba.

Iwe unoda here kuziva zvese hunhu uye zviitiko, zvese zvejeniki uye zvipenyu, zvakaitika muCenozoic? Mune ino posvo isu tinokuudza zvese 🙂

Chii chinonzi Cenozoic?

Nguva yeGeological

Iyo geology, maruva nemhuka dzepasi hazvina kugadzikana nekufamba kwenguva. Kwemakore ano shanduka nekuda kwekuyambuka kwezvisikwa uye shanduko mune zvakatipoteredza mamiriro. Matombo, kune rumwe rutivi, ari kufamba pamwe nemakondinendi, achigadzira nekuparadza nema tectonic mahwendefa.

Izwi rekuti Cenozoic rinobva ku izwi rekuti Kainozoic. Yakanga yakashandiswa neChirungu geologist John phillips kutumidza iwo madiki makuru ePanerozoic Aeon.

Iyo Cenozoic era yanga iri imwe yeakanyanya kukosha, sezvo iri nguva iyo iyo dinosaurs yakanyangarika. Izvi zvakaratidza kutanga kwemammalia shanduko. Uye zvakare, makondinendi akawana kurongeka kunochengetwa nhasi uye zvinomera nemhuka zvakachinja. Mamiriro ezvinhu matsva ezvemamiriro ekunze akaunzwa nenyika yedu, akamanikidzwa kushandura iyo panorama yese inozivikanwa kusvika parizvino.

Mhuka dziripo muCenozoic

Mhuka dziripo muCenozoic

Munguva yeCenozoic, Atlantic Ocean yakawedzera kuita gomo reAtlantic. Dzimwe nyika senge India dzaive nekuvhunduka kukuru kwetectonic kwakakonzera kune kuumbwa kweHimalaya. Kune rimwe divi, ndiro yeAfrica yakafamba munzira yekuEurope kuumba maSwiss Alps. Pakupedzisira, kuNorth America maRocky Mountains akaumbwa nemaitiro akafanana.

Matombo izvo zvaive zviripo panguva ino zvakagadziriswa pamakondinendi nemapani akaderera, ichiwana mwero wepamusoro wekuoma. Izvi zvinokonzerwa nekudzvinyirira kwakanyanya kunokonzerwa nekuvigwa kwakadzika, kemikari diagenesis, uye kupisa kwakanyanya. Kune rimwe divi, iwo ari sedimentary matombo akawedzera nguva ino. Inopfuura hafu yemafuta epasi rose inotorwa kubva kune sedimentary rock deposits.

Hunhu hweCenozoic era

Kutsakatika kwemadinosaurs

Sezvo ino nguva yakapinda nekutsakatika kwemadinosaurs, pakave neshanduko zhinji dzakaitika padanho repasi. Yekutanga yaive yekushanduka uye kuwedzera kwezvipuka. Nekusave nemakwikwi ma dinosaurs, vanogona kushanduka nekusiyana. Iko kushandurwa kwemajini kwakabatsira kuwedzera kuwanda uye kuchinjika kwemhuka kune dzakasiyana nharaunda.

Muzhinji, paive nekuwedzerwa kwemhuka muPasi rese. Tectonic mahwendefa ari mukufamba kwenguva uye iri panguva ino iyo Atlantic Ocean yakawedzera. Zviitiko zvine kukosha kwazvo uye izvo zvakakosha nhasi zvaive:

  • Makomo makuru emakomo epasi rese akaumbwa.
  • Hominids yekutanga akaonekwa.
  • Iyo polar cap yakagadziridzwa.
  • Rudzi rwevanhu rwakaita kuoneka.

Ndeapi nguva ino ino nguva?

Ice Age

Sezvinotsanangurwa mu nguva yegeological Nguva imwe neimwe inoumbwa nenguva dzinoverengeka. ICenozoic yakakamurwa kuita miviri inonzi Tertiary uye Quaternary. Izvi zvinoparadzaniswa kuita nguva dzakasiyana.

Nguva yepamusoro

Kubatana kwemakondinendi uye kuumbwa kwenzvimbo dzemakomo dzazvino

Kubatana kwemakondinendi uye kuumbwa kwenzvimbo dzemakomo dzazvino

Ino inguva yekutanga umo mafomu ehupenyu ari pamusoro nepagungwa akafanana neanhasi. Sezvo ma dinosaurs akange anyangarika, zvipuka uye shiri dzakatonga pasi. Izvi zvinodaro nekuti ivo havana mhando yemakwikwi. Panguva ino, mhuka dzinodya mhuka dzinotyisa, mhuka dzinopfuta, mamarsupial, zvipembenene uye kunyange nhondo.

Sezvatakambotaura, nguva ino iri zvakare yakakamurwa kuita dzakasiyana nguva iri:

  • Paleocene. Iyo inoratidzirwa nekutonhora kwemapuraneti pamwe nekuumbwa kunotevera kweye polar cap. Iyo yepamusoro Pangea yakapedzisira yapatsanura uye makondinendi akatora chimiro chanhasi. Mhando dzakasiyana dzeshiri dzakabuda pamwe nekuvandudzwa kweangosposperm Uyezve, Greenland yakatama kubva kuNorth America.
  • Ecoene. Panguva ino makomo makuru ataurwa pamusoro akabuda. Zvipfuwo zvakavandudzika zvekuti zvakave mhuka dzakakosha kwazvo. Mabhiza ekutanga akaonekwa uye nyani dzakazvarwa. Dzimwe mhuka dzakadai senge whale dzinoenderana nemamiriro ekunze.
  • Oligocene. Ino inguva iyo tectonic mahwendefa akaenderera mberi achirovera kuita Gungwa reMediterranean. Makomo emakomo akadai seaya eHimalaya neAlps akaumbwa.
  • Miocene. Makomo ese emakomo akapedza kuumba uye Antarctic ice cap yakaumbwa. Izvi zvakakonzera kuti mamiriro ekunze paPasi ave anotonhora. Masango mazhinji ehuswa akatanga kutenderera pasirese uye mhuka dzakashanduka.
  • Pliocene. Panguva ino, zvipuka zvakasvika pakakwirira uye zvakapararira. Mamiriro ekunze akange achitonhora uye akaoma uye hominid yekutanga akaonekwa. Mhando dzakadai Australopithecines and the Homo habilis  and the Homo erectus, madzitateguru e Homo sapiens.

Quaternary nguva

Cenozoic nharaunda

Ino ndiyo nguva yazvino uno yatinoziva nezvayo. Iyo yakakamurwa kuita maviri mazamu:

  • Pleistocene. Iyo inozivikanwa zvakare seyeizi yechando sezvo yakawedzera pamusoro pechina chechikamu chese chepasi pePasi. Nzvimbo dzisina chando dzakambovepo dzakafukidzwa. Pakupera kwenguva iyi zvipuka zvakawanda zvakange zvatsakatika.
  • Holocene. Ino inguva iyo iyo chando inonyangarika ichipa kukwira kwenzvimbo dzepasi uye ichiwedzera pasherefu pasherese. Mamiriro ekunze anodziya neakawanda maruva nemhuka. Vanhu vanokura uye vanotanga kuvhima nekurima.

Cenozoic mamiriro ekunze

Shiri dzinotonga pasi

Iyo Cenozoic yaifungidzirwa senhambo yenguva umo pasi rakatonhora pasi. Yakagara kwenguva yakareba. Mushure meAustralia yakaparadzaniswa zvachose neAntarctica panguva yeOligocene, mamiriro ekunze akatonhora zvakanyanya nekuda kwekuonekwa kweiyo Antarctic Circumpolar Yazvino iyo yakagadzira kutonhora kukuru kweAntarctic Ocean.

Munguva yeMiocene kwaive nekudziya nekuda kwekuburitswa kwekabhoni dhayokisaidhi. Mushure mekutonhora kwemamiriro ekunze, mazera echando ekutanga akatanga.

Neruzivo urwu iwe unodzidza zvakawanda nezve nhoroondo yepasi redu 🙂


Mhinduro, siya zvako

Siya yako yekutaura

Your kero e havazobvumirwi ichibudiswa. Raida minda anozivikanwa ne *

*

*

  1. Inotarisira iyo data: Miguel Ángel Gatón
  2. Chinangwa cheiyo data: Kudzora SPAM, manejimendi manejimendi.
  3. Legitimation: Kubvuma kwako
  4. Kutaurirana kwedata
  5. Dhata yekuchengetedza: Dhatabhesi inobatwa neOccentus Networks (EU)
  6. Kodzero: Panguva ipi neipi iwe unogona kudzora, kupora uye kudzima ruzivo rwako

  1.   Jorge akadaro

    Ingotara kuti ndinoda peji rako. Ini ndakakwanisa kudzidza zvinhu zvakawanda zvandisina kuziva ...