Asteroid hapana chimwe kunze kwematombo ekumatenga ekudenga anotenderera Zuva. Kunyangwe iwo asiri iwo akaenzana saizi nemapuraneti, iwo anotenderera zvakafanana. Mazhinji ma asteroid akawanikwa mune kutenderera kwenzvimbo yedu yezuva. Mazhinji acho anoumba iyo asteroid bhandi sekuziva kwedu. Iyi nharaunda iri pakati penzira dzeMars neJupiter. Sezvakaita mapuraneti, iwo maokisheni akakora.
Munyaya ino tiri kuzokuudza zvese zvaunoda kuti uzive nezve asteroid bhandi, hunhu uye kukosha kwayo.
Mhando huru
Iyo inonzi asteroid bhandi kana main bhandi uye iri munzvimbo medu solar system pakati penzira dzeJupita neMars, iyo inoparadzanisa mapuraneti emukati kubva kumapuraneti ekunze. Inoonekwa nenhamba huru ye matombo edenga ekudenga emhando dzisina kujairika uye akasiyana masize, anonzi asteroid, uye ichiperekedzwa nepasi repasi Ceres.
Zita rebhandi rakakosha kusiyanisa kubva kune zvimwe zvinhu zvemuchadenga, zvakaita seKuiper Belt kuseri kwenzira yeNeptune kana se Oort Cloud, iri kumucheto kwakanyanyisa kwenzvimbo dzezuva, rinenge gore rakareruka kure nezuva.
Iyo asteroid bhandi inoumbwa nemamirioni emitumbi yekudenga, ayo anogona kukamurwa kuita matatu marudzi: carbonaceous (mhando C), silicate (mhando S) uye esimbi (mhando M). Parizvino pane mitumbi mishanu mikuru yekudenga: Pallas, Vesta, Cigia, Juno uye mukuru wedenga muviri: Ceres, iyo inorondedzerwa sedunhu repasi rine dhayamita yemakiromita 950. Izvi zvinhu zvinomiririra inopfuura hafu yehuremu hwebhanhire hombe, zvakaenzana ne4% chete yehuremu hwemwedzi (0,06% yehukuru hwepasi).
Kunyangwe zvichiratidzwa padhuze nemifananidzo yesolar system, ichiumba gore gobvu, chokwadi ndechekuti maasteroid aya akaparadzana zvekuti zvinonetsa kufamba munzvimbo iyoyo uye kukonona neimwe yadzo. Pane zvinopesana, nekuda kwavo kweanowanzoita orbital oscillation, ivo vanosvika padenderedzwa reJupiter. Iyi ipuraneti iyo, nekukomba kwayo, inokonzeresa kusagadzikana muma asteroid.
Kuvapo kwebhanhire re asteroid
Asteroid haingowanikwe chete mubhandi iri, asiwo mune trajectories yemamwe mapuraneti. Izvi zvinoreva kuti chinhu chine matombo ichi chine nzira imwechete kutenderera zuva, asi hapana chekutya nazvo. Iwe unogona kufunga kuti kana iyo asteroid iri munzira imwechete sepasi redu, inogona kukonana uye kukonzera njodzi. Izvi hazvisizvo. Hapana chikonzero chekufunganya nezvekuti kana kwete vachapunzika.
Asteroids munzira imwechete seplanethi inowanzo famba neicho kumhanya. Naizvozvo, havazombosangana. Kuti uite izvi, Nyika inofanirwa kufamba zvishoma nezvishoma kana iyo asteroid inofanira kuwedzera kumhanya kwayo. Izvi hazviitike mudenga kunze kwekunge paine masimba ekunze kuti azviite. Panguva imwecheteyo, iyo mitemo yekufamba inotongwa neinertia.
Kwakatangira iyo asteroid bhandi
Pfungwa inogamuchirwa zvakanyanya pamusoro pekutanga kwebhandi reasteroid ndeyekuti iro rezuva rese rakatangira muchikamu cheprotosolar nebula. Mune mamwe mazwi, izvi zvingangova mhedzisiro yekukundikana kwezvinhu kuumba matenga akakura ekudenga, muchidimbu nekuda kwekukanganiswa nemasaisai anokodza kubva kuJupiter, nyika hombe mune rezuva. Izvi zvinoita zvidimbu zvedombo zvinosangana pamwe chete kana kuzvidzingira muchadenga, zvichisiya chete 1% yehuremu hwakazara hwekutanga.
Dzidziso dzepasichigare dzinoratidza kuti bhanhire reasteroid inogona kunge iri nyika yakaumbwa neyekutanga nebula, asi yakaparadzwa nekukanganisa kwehumwe kana kuputika kwemukati. Nekudaro, zvichipiwa yakadzika mashoma bhanhire uye simba rakanyanya kwazvo rinodiwa kuputika pasi nenzira iyi, iyi fungidziro inoita kunge isingaite.
Aya maasteroid anouya kubva pakuumbwa kwenzvimbo dzezuva. Iyo yezuva inoumbwa makore angangoita 4.600 bhiriyoni apfuura. Izvi zvinoitika kana gore hombe remweya uye guruva richidonha. Kana izvi zvikaitika, zvizhinji zvezvinhu zvinowira pakati pegore, zvichiumba zuva.
Nyaya yakasara ikava mapuraneti. Zvisinei, zvinhu zviri mubhanhire re asteroid hazvina mukana wekuva mapuraneti. Nekuti ma asteroid anoumba munzvimbo dzakasiyana nemamiriro, haana kufanana. Imwe neimwe inoumba chinhambwe chakasiyana kubva kuzuva. Izvi zvinoita kuti mamiriro uye kuumbika zvakasiyana. Izvo zvinhu zvatakawana zvaive zvisina kutenderera, asi zvisina kujairika uye jagged. Izvi zvinoumbwa nekuenderera mberi kwekurovera nezvimwe zvinhu kusvika zvave kuita seizvi.
Musiyano uripo pakati pesteroid nemeteorite
Asteroid inorongedzwa zvinoenderana nenzvimbo yavo mune yezuva; vamwe vanonzi NEA nekuti vari padhuze nepasi. Isu tinowanawo maTrojans, ayo ari iwo anotenderera Jupita. Kune rimwe divi, isu tine maCentaaurs. Ivo vari mune rekunze rezuva system, padhuze neOort Cloud. Mune mamwe mazwi, ivo "vakatorwa" nemagetsi uye kutenderera kwePasi kwenguva refu. Vanogona zvakare kufamba vachienda zvakare.
Iyo meteorite hachisi chinhu chinopfuura iyo asteroid iyo inorova pasi. Rine zita iri nekuti parinopinda mumhepo, rinosiya nzira yechiedza, inonzi meteor. Vane njodzi kuvanhu. Nekudaro, mhepo yedu yemuchadenga inotidzivirira kubva kwavari nekuti inozopedzisira yanyungudika kana yasangana nayo.
Zvichienderana nekuumbwa kwavo, vanogona kuve dombo, simbi, kana zvese zviri zviviri. Iko kukanganisa kwemameteorite kunogona zvakare kuve kwakanaka, nekuti iwe unogona kuwana yakawanda ruzivo nezve izvo. Kana iri yakakura zvakakwana kuti mhepo isina kuiparadza zvachose pavanosangana, inogona kukuvadza. Nzira yaro inogona kufungidzirwa nhasi nekuda kwetekinoroji yekutarisa iyo vanhu vanayo yezuva nenyika uye zvese zvakasikwa.
Ndinovimba kuti neruzivo urwu iwe unogona kudzidza zvakawanda nezve iro asteroid bhandi uye hunhu hwayo.