Makomo eArctic

arctic makomo

Nhasi tichataura nezve iyo arctic makomo. Iyo gomo gomo renzvimbo dzakatsemuka zvakanyanya. Inozivikanwa zvakare nezita rekuti Arctic Rockies. Inowanikwa kuchamhembe kwakadziva kumabvazuva kwemahombekombe eNorth America. Iine akawanda makomo echando uye makuru emakomo echando ayo anova akasiyana nzvimbo. Iwo makomo makomo anogumira kumabvazuva nemvura yeBaffin Bay uye kuchamhembe chikamu chinogumira kuArctic Ocean, ndosaka zita ravo.

Munyaya ino tiri kuenda kukuudza pamusoro zvose hunhu, zvemaumbirwo, maruva uye fauna ari Arctic makomo siyana.

Mhando huru

chando mumakomo

Iyo gomo renzvimbo inotambanuka kubva kumusoro kwekuchamhembe kweLabrador Peninsula uye inotora nzvimbo yese yemahombekombe uye mazhinji ezvitsuwa zveCanada Arctic archipelago. Ivo vanofukidza hurefu hwese hweanopfuura makiromita zviuru zviviri nemazana manomwe. Iine makomo mazhinji echando uye akawanda echando anoumba nzvimbo huru dzechando. Nehutongi, iri zvakare ndeyenzvimbo yakazvimiririra yeNunavut, kunyange chikamu chekumaodzanyemba kwakadziva kumabvazuva chiri kumatunhu eNewfoundland neLabrador neQuebec.

Iyo hurongwa hwakakamurwa kuita nhevedzano yemakomo mitsara uye ayo ane mamwe makomo ane akakwirira anodarika zviuru zviviri zvemamita. Iyo yepamusoro yepamusoro inozivikanwa seBarbeau Peak uye iri 2.000 metres kumusoro. Iyo inozivikanwa zvakare senzvimbo yepamusoro kumabvazuva kweNorth America. Iyi yese gomo system iri, pamwe neiyo Rocky Makomo, yevakuru vaviri muCanada. Iyo ndeimwe yenzvimbo dzenzvimbo dzinogumira kuchamhembe kweArctic Ocean, nepo muchikamu cheLabrador chikamu chine mamiriro ekunze anozivikanwa setaiga. Iyo taiga nhoo inoita kunge isingabate iyo Ecozone, uko kunowanikwa zvakawanda zvezvinhu zvipenyu, uye haina kukanganisa nzvimbo dzemuganhu. Izvi zvinodaro nekuti zvipenyu zvavo zvinopesana.

Mune ino kesi tinowana inotonhora mamiriro ekunze maringe nemamiriro ekunze anodziya uye dzimwe dzakasiyana mhando dzemiti pamwe nemhuka dzinoenderana nharaunda dzakasiyana. Mira kunze kwekuva nzvimbo inotongwa nenzvimbo hombe dzechando dzine polar ine maalpine glaciers uye inland fjords. Iyi yese seti yezvisikwa inogadzira yakasarudzika nzvimbo yerunako rukuru. Iine miviri mikuru inoganhurana yemvura ine akasiyana mamiriro ezvakatipoteredza kumatunhu mazhinji eArctic akafanana munyika. Nzvimbo yavo inozivikanwa kuva nemamiriro asingaregerere, kunyangwe vanhu vakachengetedza huwandu hwakagadzwa hwevanhu vangangoita chiuru.

Mamiriro ezvinhu ezvemamiriro ekunze emakomo eArctic

mazaya echando cheArctic makomo

Iyo yese nzvimbo iri 75% yakafukidzwa nechando kana yakafumurwa bedrock. Pano tinowana inonyatso kuzivikanwa ivhu rakaomeswa nechando zvachose rinozivikanwa se permafrost. Iyi permafrost inogara mukati megore rose uye inoita kuti hupenyu hwemiti nemhuka hushome. Ramba uchifunga kuti kuti hupenyu huvepo panofanirwa kuve neketani yechikafu. Nekuda kweiyi ketani ndeyekuti marukano akasiyana anowanikwa sei nemhuka nezvinomera zvinogona kubudirira.

Mumakomo eArctic pane avhareji tembiricha inotangira pamatanho matanhatu panguva yezhizha kusvika -6 madigiri munguva yechando. Aya tembiricha yakaderera anoita kuti zvinomera zvisipo zvakanyanya. Kunyanya chikonzero nei pasina zvirimwa zvinokonzerwa nekusingaperi chando nechando. Iyo Arctic makomo renji inguva yakatetepa ecozone kana ichienzaniswa nedzimwe nzvimbo muCanada.

Heano makomo ekuchamhembe epasi rose. Ivo vanozivikanwa seMidenenzi yeMakomo uye ari munzvimbo yekuchamhembe kwakadziva kumadokero kwechitsuwa. Tichifunga nezvekukosha kwavanazvo kune ecosystems uye iyo ecological muyero wezvakasikwa, iyo perimeter yakagadzwa pamwe nechikamu chenzvimbo yakachengetedzwa yenzvimbo. Inozivikanwa seTorngat Mountains National Park Reserve, iri paLabrador Peninsula uye inovhara yakawanda yekumaodzanyemba kumucheto kweArctic Range. Iyi nzvimbo yakachengetedzwa yechisikigo ine basa rekuchengetedza marudzi mazhinji emhuka dzesango dzakadai seye polar bears, peregrine falcons, makondo egoridhe uye caribou.

Yakachengetedzwa nzvimbo yechisikigo yemakomo eArctic

torngat makomo

Nzvimbo yakasikwa yakavambwa muna Ndira 22, 2005, ichiita iyo yekutanga nyika paka kugadzirwa muLabrador. Iine huwandu hwakawanda hwemakomo echando uye machira epolar ane dunhu rakanyanya kuoma chikamu chekuchamhembe uye chakafukidzwa nechando. Mazaya echando anowanzoitika munzvimbo yekumaodzanyemba zvakanyanya sezvo ari akanyorova. Kana tikaenda kuEllesmere Island, tinoona kuti yakawanda yesarudzo inovharwa nemazaya echando nechando. Mukati mezana ramakore rechimakumi maviri, iyo yose yekuchamhembe kwakadziva kumadokero kwemahombekombe echitsuwa ichi yakafukidzwa nesherufu hombe yechando makiromita mazana mashanu muhukuru. Sezvinotarisirwa, makomo aya anokanganiswa nemhedzisiro yekudziya kwepasi. Iyi nharaunda yese yechando yakadzikiswa ne500% nekuda kwemhedzisiro yekuwedzera kwetembiricha inokonzerwa nekubuda kwemweya wegreenhouse.

Kune ongororo yakaitwa muna 1986 nezve migumisiro yekudziya kwepasi pamakomo eArctic uye zvakaonekwa kuti 48 km2, inosanganisira 3.3 km 3 (0.79 cubic mamaira) echando, yakatsemuka kubva kuMilne neAles mashefu. 1959 na1974. Chikamu chose chakasara chegungwa rakawandisa repasi rese rinozivikanwa seWadi Hunt Ice Shelf. Kuputsika kweEllesmere chando masherufu kwakaenderera mukati mezana ramakumi maviri nemasere: iyo Ice Ice shefu yakawana kuputika kukuru munguva yezhizha ra2002.

Bhokisi rekudziya kwepasirese, kuputika kukuru kwakaitika ndekweye chikuva chinogona kupa kutyisidziro kumaindasitiri emafuta muBeaufort Sea.

Sezvauri kuona, imwe yemakomo akanakisa epasi rose ari kukanganiswa zvakanyanya nemhedzisiro yekudziya kwepasi. Ndinovimba kuti neruzivo urwu iwe unogona kudzidza zvakawanda nezve Arctic makomo renji uye maitiro ayo.


Siya yako yekutaura

Your kero e havazobvumirwi ichibudiswa. Raida minda anozivikanwa ne *

*

*

  1. Inotarisira iyo data: Miguel Ángel Gatón
  2. Chinangwa cheiyo data: Kudzora SPAM, manejimendi manejimendi.
  3. Legitimation: Kubvuma kwako
  4. Kutaurirana kwedata
  5. Dhata yekuchengetedza: Dhatabhesi inobatwa neOccentus Networks (EU)
  6. Kodzero: Panguva ipi neipi iwe unogona kudzora, kupora uye kudzima ruzivo rwako