Natura e le taofia le faʻateʻia o tagata mai le amataga. Ogaoga mea masani e tuʻua oe ma lou gutu matala ma mea uiga ese na tutupu. Le timu o iʻa ma rane O se mea uiga ese na amata mai i le 200 AD. C ma talu mai lena taimi o nisi o latou na tutupu na tuua ai oe matua ofo. E ui lava ona tele timuga o iʻa ma rane, ua maua foi anufe e oʻo lava i isumu. E i ai tagata e aoteleina i le manu timuga, talu ai e te le iloa le mea e tupu ai le faʻateʻia.
I lenei pou o le a matou taʻuina atu ia te oe uma mea lilo o loʻo nana nei uiga ese ma o le a le amataga. E te manaʻo e saili le mea moni i tua atu o le timu o iʻa ma rane? Faitau pea ia iloa atili.
Le
Taulaga moni poʻo talatuu?
O le mafaufau o manu o loʻo timu e matua valea lava. E i ai i latou e faʻapea o lenei ituaiga o timu i se mea paia. O nisi ituaiga o faʻasalaga mai le Atua (poʻo atua) o le na faʻateʻia i tatou e togiola mo a tatou agasala. Isi tagata le talitonu Latou te masalosalo i le i ai o nei timu ma latou te le talitonu i ai. Fua o faʻasalalauga ma tala faʻalelotu e uiga ile usitaʻi ile Atua poʻo le faʻalauiloaina o le iʻuga o le lalolagi atonu o mafuaʻaga ia o se mea fou.
Peitaʻi, e i ai molimau moni ma faʻamaoniga o iai le timu o iʻa ma rane. I le 1997, o le faifaiva Korea na paʻu i fafo e le heʻe aisa Na sau saʻo mai le lagi Faʻafesagaʻi ma le paʻu, o le iʻa e piki saosaoa ma lavea malosi le ulu, ma mafua ai ona matapogia. E lua aso na matapogia le faifaiva ma na afaina ai lona faiʻai. Na taʻua uma e ana uo ma na ia faapea e leʻi osofaia o ia, pe faapea foi sa i ai ni iʻa i luga o le vaʻa. E leai seisi na mafai ona faʻamatalaina le mafuaʻaga na mafai ai ona paʻu le faʻaseʻe mai le lagi.
Ma o nei timu o manu e le o tala faʻasolopito o taulaga pei ona masani ona fai mai. E tele faʻamaoniga tusitusia lelei e faʻaalia ai le moni. O se mataupu faʻapitoa na pueina i le ata na faia i le 2013. O se tama Pasila sa alu lana taʻavale ma lana taʻavale, E afe ma afe o apogaleveleve na amata paʻuʻu ifo mai le lagi i luga o lona ulu. O lenei mea na tupu na tuua ai le tele o tagata le magagana oe, e aunoa ma le iloa pe na faʻafefea ona tupu, na o le taumafai e faʻamatala ia.
Le isi mea na tupu lafoina luga o le Times Niu Ioka Na tupu ina ua magoto le vaʻa fagota a Lusia ona e leai se mea e tasi ma e leai se mea e sili ai nai lo le paʻu o le povi mai le lagi. O le a le mea a povi o fai i le lagi?
Moni tulaga o timuga manu
O le faʻafitauli i mea e seasea tupu, ma e seasea tupu, o le tumu i tala faʻasolopito ma e tele foʻi le pepelo i luga ole initaneti e uiga i lotu. O le failauga Eleni Athenaeus na saunoa e uiga i le taumafataga na faia e le au atamamai i le 200 AD.O le muamua faamaoniga lea o ia i tatou e uiga i lenei tulaga ese mea na tupu. I lenei taumafataga tele na ia mautinoa ai o loʻo latou 3 aso ma timuga iʻa. I se faʻaopopoga, i Peloponnese o loʻo iai foʻi se tala o loʻo fai mai ai sa i ai o lologa, rane.
Talu ai nei lava, i le 1578, na fai mai ai i Bergen (Nouei) na taia e se matagi malosi o le isumu. Ou te le iloa po o le fea e sili atu le leaga i timuga e tolu. O le a ou filifili mo isumu, talu ai e mautinoa latou te faʻamaʻi atu faʻamaʻi.
I le 1870, i Pennsylvania, na faia ai o se taele tele o sisi i luga o le taulaga o Chester. Ona o le tele o faʻapea na latou faʻaigoaina lenei mea o se "afā i totonu o se afa tele." I le 2007 o le jellyfish shower na faamaumauina i le taulaga o Bath.
Sili atu talu ai nei na tupu o le timu o anufe ma anufe i Louisiana i le 2007, Sikotilani na tupu ai le tutusa a o faia se lakapi taʻaloga i le 2011 faʻapea foi ma Nouei i le 2015. O nei uma na tusia mea na tutupu o faʻamaoniga le mafaamatalaina o le i ai o nei timu.
E ui lava e i ai le tele o nei timuga, e masani ona fai o rane ma iʻa. O timu o rane na faia i Gibraltar i le 1915, i Nauplia ma Serbia i le 1981. O nisi molimau o nei timu ua faʻamaonia mai e oʻo lava i rane e le tutusa ma tagata moni o lea nofoaga. Mo se faʻataʻitaʻiga, mai le timu na tupu i Serbia, na faʻamautinoa mai e se molimau e leai ni laumei moni e lanu meamata, ae e lanu efuefu ma e televave.
Faʻaaoga lelei le mea na tupu
E i ai 'aʻai e faʻaogaina lenei ituaiga o timuga o manu e fai ma meaalofa mai le lagi. I Sri Lanka i le 2014, na faʻataʻele ai iʻa i luga o tumutumu fale ma auala o le taulaga. Sa faaaoga e tagata o le nuu lena meaalofa e faʻamanatu ai se taumafataga o iʻa le mamafa e sili atu ma le 50 kg. O iʻa na sao mai le tautoulu na aoina ina ia avea ma meaai.
I isi atunuʻu pei o Yoro (Honduras) i tausaga taʻitasi mai ia Me ia Iulai, o loʻo faʻatali iai le seleselega tele mai le lagi. Ma o lena e i ai foi le tausamiga e faʻamanatuina ai lenei timu o iʻa. O le faʻailoga o le a tupu lenei mea tulaga ese o se ao pogisa tele lea o le a mafua ai le afa o manu. Lenei vavega timuga e faʻaaogaina e tagata nonofo e kuka ma 'ai i le nuʻu.
Fuafua le timu o iʻa ma rane
Pei o mea uma (pe toeititi o mea uma) i lenei olaga, e tatau ona e faʻamatalaina. O le manatu e sili na uiga i le iai o nei timu o manu o lena e mitiia e ni asiosio malosi ma paʻuʻu ifo i le eleele, faimalaga mamao.
E le fetaui lelei le teuteuina o le teori, e pei foi o le toʻatamaʻi o le Atua, taumafaiga a isi tagata e tiaʻi nisi meaai ae e leʻi malaga atu i seisi paneta, I le talitonuga a le asiosio, fai mai o nisi manu e sao mai nei asiosio, o isi e olopalaina e le mamafa ma le malosi o le matagi ma isi, ona o le maualalo o le tau e tupu i luga, faʻaiʻu aisa.
I loʻu manatu, o nisi tuʻu eseʻese mataupu e pei o le aisa faʻaʻaisa atonu o se iʻuga o ni tagata ulavavale e mafai ona o i ni vaʻalele laiti. E te le iloa le mea o loʻo naunau le tagata e fai.
Ia avea muamua ma faamatalaga