Matou te iloa o loʻo faʻateleina le alualu i luma o tekinolosi e ala i le osooso ma tuaoi. I le lalolagi o biology ma genetics e faapena foi. I lenei tulaga, e toatele tagata e le iloa o le a le CRISPR po o le a foi le mea. Ose fa'ata'ita'iga fa'ata'ita'iga lea, i se faapuupuuga, e nafa ma le tipiina ma le faapipiiina o kenera a tagata. Na maua i se taimi ua mavae ma o loʻo fua mai ona fua muamua i togafitiga ma palasitika o faʻamaʻi ma maʻi eseese.
I lenei tusiga o le a matou taʻuina atu ia te oe le CRISPR, o a ona uiga ma pe aisea e faʻaaogaina ai lenei ituaiga tekinolosi i le matata o genetics ma biology.
Le
Ole a le CRISPR
CRISPR ose fa'apuupuuga mo Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats. O se faiga lea e fa'aogaina e siama e puipuia ai i latou lava mai fa'ama'i ma isi elemene feavea'i e taumafai e osofa'ia a latou sela.
O le auala e galue ai le CRISPR e manaia tele. Mea muamua lava, siama e aofia ai vaega o le DNA o siama i totonu o latou lava DNA, o se ituaiga o "faamanatuga immunological". O nei vaega e ta'ua o spacers. O le isi, pe a taumafai se siama e a'afia se sela siama, e maua mai e le siama le RNA ta'iala e fusifusia i se palatini lavelave e ta'ua o le Cas, lea e tipi ma faaleagaina ai le DNA o le siama. O le taʻiala RNA e faia mai faʻamatalaga o loʻo i totonu o spacers, e faʻatagaina ai le siama e "manatua" siama na ia mauaina muamua.
O lenei ituaiga o puipuiga fa'ama'i fa'ama'i ua fa'aaogaina e atia'e ai meafaigaluega e fa'ata'atia ai kenera. Ole auala sili ona lauiloa ole CRISPR-Cas9, lea e faʻaaogaina se faʻaliliuga o le Cas9 protein e tipi ai le DNA i se nofoaga patino. Ona mafai lea ona fai suiga i le DNA, e pei o le faʻaopoopoina poʻo le tapeina o kene poʻo le faʻasaʻoina o suiga.
Tulaga lelei o tekinolosi CRISPR
O le aoga tele o tekinolosi CRISPR o lona saʻo. Taiala RNA e mafai ona mamanuina e fusifusia i se faasologa DNA patino, o lona uiga o le teuteuga e naʻo le nofoaga e manaʻomia. E le gata i lea, o le metotia e sili atu le vave ma taugofie nai lo metotia faʻataʻitaʻiga o gene muamua.
E ui o le CRISPR tekinolosi e fai si faʻamoemoeina, e faʻatupuina ai foi fesili faʻapitoa ma saogalemu. E mafai ona fa'aoga le fa'ata'atiaga o kene e fa'amalolo ai fa'ama'i fa'ama'i, ae e mafai fo'i ona fa'aoga e fai ai pepe "aganu'u". po'o le faia o suiga i le laina sima e fa'asolo atu i tupulaga o lumana'i. E le gata i lea, o mea sese i le teuteuina e mafai ona i ai ni taunuuga le mautonu, e pei o le kanesa poʻo isi faʻamaʻi. E toatele tagata latou te talanoaina e sili atu nai lo na o le "taaalo i le Atua."
fa'asologa o kenera
I le natura, o meaola e iai faʻamatalaga faʻavae e pulea ai lo latou tuputupu aʻe. Ole fa'ata'ita'iga ole kene ole vaega ole auala e mafai ona fa'aoga e suia ai le DNA ole tino mo fa'amoemoega eseese. E taua le maitauina e le tutusa le teuteuga ma le fesuiaiga o kenera. Muamua lava, DNA mai isi ituaiga e le faʻaaogaina, e pei o le suiga.
Biogenetics, e taʻua foi o genetic engineering, o se aʻoga e tuʻufaʻatasia le biology ma genetics. O lona fa'aogaina o lo'o i totonu o le matata o le biotechnology. Fa'ata'ita'iga o le kenera ose fa'agasologa e iloa ai le fasi DNA e te mana'o e fa'atino, aveese ma suia i se isi vaega fou. E mafai fo'i ona tupu a o'o loa ina maua mai vaega fete'ena'i, e pulea loa e masini feavea'i ma toe fa'aleleia le fa'asologa lava ia. I le faʻaaogaina o nei metotia, e mafai e saienitisi ona faʻaopoopo, aveese, pe suia le DNA pe a manaʻomia e ausia ai sini manaʻomia.
O le mea lea, o le CRISPR o se faʻataʻitaʻiga faʻatekonolosi fou e faʻalagolago i le malosi o le palatini Cas e faʻapipiʻi ai le DNA i le i ai o le RNA faʻamaonia talafeagai. Talu ai o le RNA e mafai ona faʻapipiʻiina i totonu o le fale suʻesuʻe, o le faʻataʻitaʻiga avanoa e toetoe lava a le gata.
Faʻaaoga autu
CRISPR tekinolosi faʻaaogaina e faʻafeiloaʻi ai suiga i le genome ma le saʻo tele. I lana faʻaoga autu o loʻo i ai mea nei:
- talosaga faafomai, e avea ma tofotofoga e faʻaumatia ai le HIV, poʻo le togafitia o faʻamaʻi e pei o le Duchenne muscular dystrophy, Huntington's disease, autism, progeria, cystic fibrosis, kanesa tiga le lelei poʻo Angelman syndrome. O lo'o taumafai fo'i su'esu'ega e su'esu'e pe mafai ona fa'aaogaina e fai ma su'ega fa'ama'i e iloa ai le
- Tete'e fa'ama'i fa'ama'i pipisi e inisetipei ole malaria, zika, dengue, chikungunya po'o le fiva samasama.
- Biotechnology fuala'au. E mafai ona fa'aogaina le tekonolosi CRISPR e gaosia ai ituaiga o la'au e sili atu ona fa'afetaui i le si'osi'omaga, e tete'e i lamala po'o fa'ama'i. E mafai ona fa'aleleia mea fa'a-organoleptic, e aofia ai mea fa'aletino, ina ia sili atu ona talafeagai mo le taumafaina e tagata.
I meaola faʻatekonolosi, e mafai ona faʻaaogaina e faʻafeiloaʻi ai le faʻaleleia atili o ituaiga, mo se faʻataʻitaʻiga e fai ai lafumanu e tetee atu i faʻamaʻi masani. I le taimi nei, e leai ni tekonolosi CRISPR faʻamaonia e togafitia ai faʻamaʻi e mafua mai i se kenera e tasi e mafai ona togafitia faʻapitoa e ala i lenei faʻasologa o kene. Mo lenei mafua'aga, o talosaga fa'afoma'i e sili atu i se fa'ata'ita'iga nai lo se vaega fa'atino ma o lo'o iai nei se fa'ata'ita'iga.
CRISPR ma bioethics
Tekinolosi CRISPR mo le fa'ata'ita'iga o kene e maua ai le tele o lu'itau e feso'ota'i ma bioethics. E ui lava o talosaga autu e lelei, O nisi fa'alavelave e mafai ona fo'ia i le fa'aavanoaina o lenei tekinolosi taugofie mo tagata uma.
A'o fa'atonuga ole fa'ata'ita'iina o kenera ile alamanuia muamua, fa'ato'aga ma lafumanu, e lelei pe a fa'amoemoe e aoga mo tagata. O le mea moni, e mana'omia le su'esu'eina o mataupu ta'itasi. Mo se fa'ata'ita'iga, o le fa'aogaina o la'au fa'ato'aga e fa'asalaina ai i fa'ama'i fa'ama'i e matua'i fiafia tagata.
I le isi itu, afai tatou te mafaufau i faʻalavelave i meaola faanatura, e tatau ona sili atu ona tatou faʻaeteete, talu ai soʻo se suiga e leʻi mafaufauina e mafai ona oʻo atu ai i faʻafitauli matuia pe le mafai ona taofiofia.
I tulaga o talosaga faafomai, o le faʻaogaina o tekinolosi faʻataʻitaʻiga i tagata e manaʻomia ai faʻamautinoaga maualuga maualuga, ma e mafai ona faʻaaogaina mo faʻamaʻi ia e le o iai ni togafitiga lelei i le taimi nei, pe mo faʻamaʻi o loʻo i ai nei aʻafiaga ogaoga. Ma le mea mulimuli, e le faʻamaonia le faʻasaʻoina o gene embryo mai se manatu faʻasaienisi poʻo le amio.
Ou te faʻamoemoe o lenei faʻamatalaga e mafai ona e aʻoaʻo atili e uiga i le CRISPR ma ona uiga.
Ia avea muamua ma faamatalaga