A matou talanoa e uiga i le tau o se eria o loʻo matou faʻasino i se seti o suiga o le tau e faʻatinoina i le taimi e tasi e tuʻu ai se tulaga faʻapitoa i le siʻosiʻomaga. E tele elemeni tau lena gaioiga e vaneina. E faigofie ona fenumiai manatu e pei o meteorology ma climatology. Peitai, o le mea lea ua tatou i ai iinei mo. I lenei tusitusiga o le a matou faʻaalia ai ia te oe eseesega tele i le va o nei manatu faʻapea foi ma faʻamatalaina uma elemene o le tau ma a latou tuʻufaʻatasiga.
E te fia iloa o a ni uiga e fausia ai le tau o se eria? Faitau pea ma o le ae mauaina mea uma.
Le
Meteorology ma le faʻamaumauga
A tatou talanoa e uiga i le meteorology tatou te vaʻai i le mea e masani ona lauiloa o le tau. O le taimi o le mea o loʻo faia nei poʻo taeao. O lona uiga, e timu, e susulu mai le la, agi mai le matagi malosi, vevela maualuga, kiona, ma isi mea. Lenei seti o Vaaiga i le Vaaitau e mafai ona tuʻuina atu i soʻo se taimi. Ia, o le seti o nei mea ofoofogia uma i le taimi ua tusia o se tau.
O le mea lea, tau o le aofaʻi o suiga vaʻai meteorological e tupu i le aluga o taimi ma e fausia ai uiga o se nofoaga. Mo se faʻataʻitaʻiga, o le tau faifai pea i se eria o le tau. Tau Metitirani e iloga i le maualuga o le vevela i le taumafanafana ma le malulu ma le malulu malulu. Pa'ū e faʻamalosia i masina o le taumalulu, a o le taumafanafana e mago.
O nei uiga o le mea e fausia ai le tau o le Iberian Peninsula. I nisi upu, o le mea moni o loʻo iai matou timuga mo le tasi pe lua aso e le faʻamatalaina le tau o le eria, ae o le aofaʻi o faʻamaumauga o nei vavega i le aluga o tausaga ma tausaga. O Sepania e i ai le averesi o timuga faaletausaga o le tusa o le 650 lita i le sikuea mita. I se tulaga lautele, i lalo o tulaga masani e tatau ona timu faataamilo i lenei aofaʻi i le tausaga. E matua masani lava o nei faʻamatalaga e leʻo saʻo le 100% talu ai e ono iai ni tausaga e tele ai timuga ma isi tausaga.
O nei faʻamaumauga ua mauaina o se aofaʻi atoa uiga o le tau o le meteorological suiga ma o le toega o faʻamaumauga e sili mamao mai le uiga e le faʻaaogaina e faʻamautu ai le uiga taua. O lona uiga, afai o le tausaga e tele timuga ma timuga latalata i le 1000mm, o le a le faʻaaogaina aua e le masani ai.
Tusi resitala
O suiga o vaʻai tau e pei ole masani ma le malosi ole savili o loʻo faʻamaumau foʻi ile tele o tausaga. Naʻo mea tumau e pei o faʻateleina le faʻaputuga o nisi fasimea poʻo faʻaleagaina i le ea e mafai ona suia le tau o se nofoaga i le taimi umi. Faataitaiga, suiga o le tauE pei ona taʻu mai e lona igoa, o se faʻasologa o suiga i suiga o le tau i le tele o tausaga ua suia ai le tau.
O le fesuiaʻiga i le lalolagi atoa o loʻo sili ona suia o le vevela. Aua foi le mafanafana o le lalolagi ona o le tele o le vevela taofia e kasa vevela ua mafua ai le faʻatupuina o le vevela. Lenei faʻaopoopoga faʻaosoina, i le isi, isi aʻafiaga i luga o le toega o le suiga o le tau e fesuiaʻi le tau. Mo se faʻataʻitaʻiga, o le siitia o le vevela e suia ai le susu ma timuga i se eria. E le tutusa le timu, o laʻau ma meaola o loʻo olaola e suia foi. O nei suiga laititi e i ai le synergistic aafiaga i luga o le tele fua e suia ai le tau o se eria.
E taua tele faʻamaumauga mo le suʻesuʻega e le gata i mea o loʻo tutupu ia tatou i aso nei, ae e fesoasoani foi ia tatou e iloa ai le tau na tatou maua i le fia miliona o tausaga talu ai. O le iloaina o suiga na pagatia ai atunuʻu eseʻese o le lalolagi i le gasologa o le talafaasolopito, o le a mafai ai ona tatou iloa pe o a tapulaʻa e mafai ona tatou faʻatuina e aunoa ma le lamatiaina o le ola o le tagata soifua.
Mea taua e faʻalavelave i le tau
E ese mai i elemene o le tau tatou i ai mea taua o loʻo faʻatulagaina ai. Faatasi ai ma i latou tatou te maua maualuga ma latitu, laueleele, vai ma galu o le sami. O nei mea uma e faʻalavelave i se tasi auala poʻo se isi i uiga o le tau o se eria. Mo se faʻataʻitaʻiga, e le tutusa le aofaʻi o le susulu o le la e paʻu i luga o le eleele i le ekueta e pei foi o pou. O ave o le la e taia saʻo lava i laina o le teropika, aʻo pou uma e lua, e taunuu ane ma le naunau.
Mo lenei mafuaʻaga, o le malosiaga e faʻatupuina ai luga o le lalolagi ma le siʻosiʻomaga o le siosiomaga vevela e le tutusa tufatufaina i le paneta atoa. E tutusa le mea e mafai ona fai atu ai mo le maualuga. Mo mita 100 uma matou te aʻeaʻe i le maualuga, o le vevela e paʻu i lalo i le 3 tikeri ma faʻatasi ma ia, e faʻapena foi le mamafa o le ea. Lenei faia siosiomaga tulaga agavaʻa i se isi ituaiga o olaga atinae. E le tele ni meaola ma meaola e ola i le sili atu i le 3000 mita o le maualuga ona o tulaga leaga na iai.
Le lava o meaʻai, le maualuga o le matagi pulega, laiti vao, ma isi. Nei o tuʻutuʻuga tatou te mauaina i le maualuga ma e le fesoasoani tele i le atinaʻeina o meaola eseese.
O a elemeni o le tau?
I mea uma ua vaʻaia mamao atu, e tatau ona tatou taʻua poʻo a elemene o le tau.
temperatura
Tatou amata i le vevela. Atonu o le sili ona taua fesuiaʻi lalolagi, talu ai o le tasi e masani ona tuʻufaʻatasia le atinaʻeina o le olaga. O le malosiaga e faʻaputuputu e le ea ma le eleele. O le vevela e tatau ona i ai le tele o taua taua mo ituaiga uma e atiaʻe ma nofoia se teritori.
O ao, matagi ma le timu e faʻafouina ai le vevela faʻapea foʻi ma le aofaʻi o Faasusulu la e sau i luga.
Faʻasologa, susū ma faʻamalosi i le ea
Faʻasologa i se nofoaga o o le vai puna o se eria ma le tausiga o le siosiomaga sūsū. Faʻafetai i ai, mafai ona lauolaola laʻau ma fausia le tafe alavai talafeagai mo le i ai o vaitafe, vaituloto, vaitafe, ma isi. Vaega o lenei vai ua leiloa toe i le gaioiga o evapotranspiration ma faʻatupuina i luga le eseʻese ituaiga o ao.
O le susū o le aofaʻi o ausa vai i le ea. O le fua o lenei mea ua fuafuaina, e pei ona matou taʻua muamua, ma le timuga pulega o se eria. O le tele o le vevela ma timuga o loʻo i ai i le itulagi, o le tele foi le gafatia o le ea e taofia ai le ausa vai.
Uunaiga ea o le malosi faʻamalosia e le ea i luga o tatou ma le lalolagi atoa. E mafai ona e faʻapea o le mea e mamafa i ai le ea. A o tatou o aʻe i le maualuga, le mamafa o le ea e faʻaitiitia ma itiiti ifo.
Faʻaputuga ao, matagi ma le susulu mai o le la
O le aofaʻi o ao o loʻo i le vevela i se taimi atofaina o se elemeni foʻi lea o le tau talu ai e aʻafia ai le faʻasologa o le tau, o le aofaʻi o le susulu mai o le la e oʻo atu i luga ma, o le mea lea, o le aofaʻi e faʻatagaina ai ona toe foʻi i fafo. .
O le matagi o le minoi o le ea ma fuafua ai ni fesuiaiga o le tau e pei o le susū o le siʻosiʻomaga, suiga o le ea vaʻavaʻai ma fesoasoani i le faʻamamaina o le vai.
I le faʻaiuga, o le susulu mai o le la o le mea lea e maua ai le vevela i luga o le lalolagi ma le ea. A oʻo le la i luga e taʻua o le insolation. O lenei radiation ua maileia e kasa vevela ma ao.
Ou te faʻamoemoe o lenei faʻamatalaga e mafai ona e aʻoaʻo atili ai e uiga i elemeni o le tau.