O le Vasa Pasefika o le vai aupito tele lea i le lalolagi, e silia ma le 30% o le fogāeleele o le lalolagi ma o lo'o talimalo ai le tele o motu ma teritori. O le Atunuu o le Vasa Pasefika o lo'o i ai a latou uiga 'ese'ese tele, mai atunu'u maualuluga fa'apisinisi i atunu'u laiti ma lē tau atina'e. Ae ui i lea, e iai lava uiga e masani ai le tele o atunuu o le Pasefika.
O le mafuaaga lea, o le a matou faapaiaina ai lenei tusiga e taʻu atu ai ia te oe uiga eseese, faʻafanua ma aganuu a atunuu o le Vasa Pasefika ma nisi o fiailoa o le sami.
Atunuu o le Vasa Pasefika
Muamua, o le tele o atunuu o le Pasefika e tele a latou aganuu ma ituaiga eseese, ona o lo latou tulaga lelei o se alalaupapa i le va o Asia ma Amerika. Mai tagata moni o Oceania e o'o atu i nu'u malaga mai Saina, Iapani ma isi atunu'u o Asia, o le Pasefika o se ipu fa'afefeteina o tu ma aga.
Lona lua, o le tele o atunu’u o le Pasefika o lo’o fa’alagolago tele i faigafaiva ma fa’ato’aga mo a latou tausiga. O faigafaiva ose alagatupe taua tele o tupe maua ma galuega i le tele o atunuu i le gataifale, ae o faatoaga o se galuega taua i atunuu atumotu e utiuti fanua e mafai ona totōina. E le gata i lea, o nisi o atunuu o le Vasa Pasefika o loʻo i ai foʻi punaoa faʻanatura e pei o le suauu ma le kesi.
Tolu, o le tele o atunuu i le Vasa Pasefika o loo feagai ma luitau ogaoga tau tamaoaiga ma agafesootai. O le mativa, leai o ni galuega, leai se avanoa e maua ai a'oa'oga ma auaunaga fa'alesoifua maloloina, o fa'afitauli masani ia i nisi o atunu'u o le Pasefika. E le gata i lea, o le tele o nei atunuu o loʻo feagai ma luʻitau o le siosiomaga, e pei o suiga o le tau ma le leiloa o meaola eseese.
O nei atunuu o loʻo i ai se tala faʻasolopito ma measina faʻaleaganuʻu e taua le faʻasaoina ma puipuia. Mai aganuu anamua a tagata o le Oseania e oo atu i le pulega faakolone a Europa, O talafaasolopito o le Pasefika e tamaoaiga ma eseese. O le fa'asaoina o nofoaga fa'aleaganu'u ma le fa'alauiloaina o turisi gafataulimaina e taua tele i le fa'atumauina ma le fa'asoaina o measina fa'aleaganu'u a le Pasefika. E eseese ma tulaga ese i le tele o auala. E ui ina latou feagai ma luitau tetele, ae o loo i ai foi a latou aganuu mauoa, talafaasolopito, ma measina faalenatura e tatau ona puipuia ma faatauaina.
Taua o le tamaoaiga
O le Pasefika e taua tele le tamaoaiga ona o mafuaaga nei:
- O lo'o i ai fa'aputuga taua o le suau'u ma le kesi, polymetallic nodules, oneone ma iliili.
- E fai ma sui o se auala taua o fefa'ataua'iga i le gataifale.
- O faigafaiva ose tasi lea o alamanuia e sili ona faamanuiaina ona o le tele o i‘a taumafa ma figota i le Vasa Pasefika o loo tele ina manaomia i atunuu eseese aemaise i Asia. Ole va'a tuna aupito tele i le lalolagi e fagota i lenei vasa. O le Pasefika i Matu i Sisifo o lo'o ta'ua o faigafaiva pito sili ona taua, e maua ai le 28 pasene o i'a a le lalolagi. Ona sosoo ai lea ma le itu i Sisifo ma le Pasefika Tutotonu, lea e maua ai le 16 pasene o le puʻeina o le lalolagi. E le gata i le tuna, o le mackerel solofanua, Alaskan whiting, pepe sardines, anchovies Iapani, cod, hake ma ituaiga eseese o sae e maua foi i le tele o aofaiga.
- O le Vasa Pasefika e feso'ota'i ma le Vasa Atalani e ala i ala masani i le pito i saute o Amerika, le Strait of Magellan ma le Drake Sea, ae atonu o le auala sili ona lelei ma tuusaʻo e ala atu i le Canal Panama.
- O le faomea ose fa'amata'u fa'amata'u i le gataifale e fa'alavelave ai le uia fua i le Sami Saina i Saute, le Sami Selebesi, ma le Sami Sulu. O le faomea ma le ave faamalosi o ni solitulafono faifaipea e seasea taofia. O va'a ma isi va'a e tatau ona faia ni puipuiga ma puipuiga e fa'aitiitia ai lamatiaga.
faasao o le sami
O loo feagai le Pasefika ma luitau tetele: suiga o le tau, palasitika filogia ma le soona fagotaina. E ui ina puipuia i lalo o le tulafono faava o malo, o lona lapopoa o lona uiga o taumafaiga e faasao ona punaoa faalenatura e le faigofie ona faatumauina.
E tusa ai ma faʻamaumauga na tuʻuina mai e le New York Times, e tusa ma le 87.000 tone o lapisi i totonu o le Vasa Pasefika, ma o le a faʻatupulaia lea fuainumera i tausaga o lumanaʻi, faatasi ai ma i latou, o palasitika ma upega fagota o elemene sili ona lafoaia i luga o le faʻaopoopoga. O lenei fa'aputuga o otaota ua ta'ua o le Garbage Island, o le 1,6 miliona sikuea kilomita i le va o Hawaii ma Kalefonia.
Ae o le isi itu, e tele vaega o le Vasa Pasefika e tatau ona toe faaleleia mai le soona fagotaina, talu ai o le faitau aofaʻi o ituaiga o meaola ua faʻamoemoe mo le taumafa a tagata ua le mafai ona toe faʻaleleia i le taimi o le toe gaosia, lea e afaina ai meaola eseese o le gataifale. O le tuliga fa'asolitulafono o meaola fa'aleagaina o se tasi lea o fa'amata'u tele i le Pasefika.
Atumotu o le Vasa Pasefika
O le Vasa Pasefika ei ai le faitau afe o motu eseese, o le tele o ia motu o le Oceania, vaevaeina i itulagi eseese e tolu:
- Melanesia: Niu Kini, Papua Niu Kini, Initonesia, Niu Kaletonia, Zenadh Kes (Torres), Vanuatu, Fiti ma Solomona.
- Micronesia: Mariana Islands, Guam, Wake Island, Palau, Marshall Islands, Kiripati, Nauru ma le Iunaite Setete o Micronesia.
- Polenisia: Niu Sila, Hawaii, Rotuma, Midway, Samoa, Amerika Samoa, Toga, Tovalu, Atu Kuki, French Polynesia, ma le Easter Island.
E le gata i lea, e iai isi motu e le o iai i lenei konetineta, e pei o:
- Atumotu o Galapagos. E patino ia Ekuatoa.
- Atu Aleutiana. O i latou o Alaska ma le Iunaite Setete.
- Sakhalin ma le Atu Kuril. E a le Rusia.
- Taiuani. E a le Malo o Saina ma o lo'o finau ma le Malo o Saina.
- Filipino
- Atumotu i le Sami Saina i Saute. E ana ia Saina.
- Iapani ma le Atu Ryukyu.
O le vaega pito sili ona loloto e iloa o vasa uma o le lalolagi o loʻo i le itu i sisifo o le Vasa Pasefika, latalata i le Mariana Islands ma Guam, ma e lauiloa o le Mariana Trench. E iai foliga o se ma'ila po'o se masina, e sili atu i le 2.550 kilomita o le pa'u ma o'o atu i le lautele o le 69 kilomita.
Ole loloto ole maualuga ole iloa ole 11.034 mita, o lona uiga afai e pa'ū Everest ile Mariana Trench, o lona tumutumu e 1,6 kilomita i lalo ole vai.
Ou te faʻamoemoe o lenei faʻamatalaga e mafai ai ona e aʻoaʻoina atili e uiga i atunuu o le Vasa Pasefika ma o latou uiga.
Ia avea muamua ma faamatalaga