Iedereen heeft op een gegeven moment graag verhalen gehoord over dinosaurussen en wezens uit het verleden die de aarde bewoonden. Onderzoekend, is het onvermijdelijk om voor fossielen te staan, het meest directe bewijs van wezens die miljoenen jaren geleden zijn uitgestorven.
Dankzij hen kunnen we reconstrueren welke dieren toen leefden. Als een geweldige puzzel die geleidelijk opnieuw wordt opgebouwd en ons laat zien hoe de dingen ervoor waren. Maar wat heeft een wezen van vlees en beenderen precies nodig om in steen te veranderen?
Wat is een fossiel?
Fossiel komt van het Latijnse woord "fossilis", wat "opgegraven" betekent. De overblijfselen van organismen en hun activiteit, bijvoorbeeld versteende sporen, kunnen als fossielen worden beschouwd. Deze overblijfselen worden meestal bewaard in afzettingsgesteenten, die mogelijk transformaties hebben ondergaan in hun samenstelling. Een daarvan is door diagenese, wat de vorming is van een sedimentair gesteente uit sedimenten. De andere is door dynamisch metamorfisme, dat is wanneer een rots een transformatie ondergaat zonder verandering van toestand als gevolg van druk en temperatuur die verschillen van degene die hem hebben veroorzaakt.
Om een "fossiel" te worden genoemd, moet het minstens 10.000 jaar oud zijn. Dat wil zeggen, we kunnen ze allebei vinden in het Holoceen, wat de huidige tijd is, tot de archaïsche eon, iets meer dan 4 miljard jaar geleden. Hun grootte kan variëren van wat ze bevatten, van micrometers voor versteende bacteriën tot vele meters zoals enorme dinosaurussen. Natuurlijk zijn er fossielen met een zeer laag gewicht voor anderen van vele tonnen.
Hoe worden ze gevormd?
De vorming van fossielen kan plaatsvinden door verschillende soorten fossilisatieprocessen. De meest voorkomende is die van verstening, genaamd door mineralisatie. Andere processen zijn carbonisatie, gieten en vormen, en mummificatie. Vervolgens zullen we hun verschillen zien.
Vorming door mineralisatie
Het eerste dat verdwijnt als een dier sterft, zijn zijn organische resten. Dit proces, dat het meest voorkomt bij de vorming van een fossiel, laat alles op zijn plaats wat het skelet, exoskelet, botten, tanden, enz. Is. Als er niets anders gebeurt, worden deze overblijfselen na verloop van tijd beetje bij beetje begraven. Het water dat sijpelt, hoewel er meerdere aardlagen bovenop zijn, voert mineralen naar de skeletresten die daar beneden worden gevonden. Geleidelijk, en met het verstrijken van de tijd, zorgt het ervoor dat de overblijfselen in steen worden veranderd. Om deze reden wordt het ook wel verstening genoemd.
Voorbeeld van fossiel door carbonisatie
Vorming van carbonisatie
Een verlies van gasvormige stoffen, voornamelijk zuurstof, waterstof en stikstof, laat een koolstoffilm achter. Deze vorm van fossilisatie komt vooral bij planten vaker voor, bijvoorbeeld wanneer de bladeren of takken tussen rotsen worden geplet.
Vormen door middel van gieten en vormen
Dit type fossiel komt voor als een negatieve of positieve indruk. Dat wil zeggen, negatief zou het een omgekeerde kopie zijn van wat het was en positief is het een kopie zoals het was. In dit opzicht kunnen ze op 3 manieren worden gepresenteerd:
- Exterieur: Het vormt een negatieve indruk van het organisme, het kan bijvoorbeeld van de huid van een dier zijn of van het oppervlak van een schelp. Het lichaam is aan het oppervlak bedekt met een materiaal, zoals klei. Met het verstrijken van de tijd behoudt de rots het profiel van het dier dat werd bedekt.
- Interieur: Het treedt op wanneer het materiaal het lichaam binnenkomt, in het voorbeeld van de schaal bijvoorbeeld, het vult zich na verloop van tijd met het materiaal. Het dier valt in de loop van de tijd uiteen en de materialen die erin vastzitten krijgen de vorm van het dier dat was.
- Tegen schimmel: Het is een identieke kopie van het dier, hoewel het moeilijker te produceren is. Om dit te laten gebeuren, moet er intern of extern een eerste mal bestaan, en dus moet een tweede mal op de tegenoverliggende plaats een replica vormen van hoe het organisme was.
Vorming door mummificatie
In dit proces blijft het organisme bijna zoals het bestond. Hiervoor is het nodig dat het dier gevangen zit in het materiaal, dat het bestand is tegen ontbinding en ook waterdicht is. Bijvoorbeeld een mug die in barnsteen zit, of een zoogdier dat in ijs zit.
En nu om te onderzoeken! We hopen dat je vanaf nu, wanneer je een fossiel ziet, ook het proces kunt zien dat het mogelijk heeft gemaakt!