De effecten van klimaatverandering op grote schaal kunnen soms onvoorspelbaar zijn, omdat we niet tot op de millimeter alle relaties en verbindingen kennen die er tussen levende wezens op de planeet bestaan. Wat is bevestigd in een studie van de Universiteit van Córdoba (UCO) in samenwerking met de Universiteit van Wageningen, in Nederland, is dat het mediterrane bos beetje bij beetje zal worden verkleind totdat het praktisch struikgewas wordt in ongeveer 100 jaar als gevolg van de gevolgen van klimaatverandering.
De UCO heeft in een verklaring gerapporteerd dat klimaatverandering een zeer actuele kwestie is op internationale topconferenties en evenementen die een deel van de inspanningen van de wetenschappelijke gemeenschap in beslag nemen die onderzoekt wat er in gevaar is en wat de wereld te wachten staat.
Klimaatverandering in de Middellandse Zee
De inspanningen om de klimaatverandering een halt toe te roepen, zijn niet sterk genoeg om te voorkomen dat de temperatuur op aarde in ongeveer honderd jaar met twee tot drie graden Celsius stijgt, wat leidt tot minder neerslag.
Deze verontrustende vraag heeft ertoe geleid dat de UCO-onderzoeksgroep heeft onderzocht hoe planten reageren op stijgende temperaturen. De studie is onderzocht hoe planten reageren op droogte en hoe verschillende soorten bijbehorende flora en fauna herstellen van schade.
De kurkeik is een van de soorten die het meest worden getroffen door klimaatverandering. De UCO-onderzoeksgroep heeft zich gefocust op het mediterrane bos, aangezien daar meer biodiversiteit is in Spanje. De studie bevestigt dat het mediterrane bos veel meer zal lijden onder klimaatverandering dan het struikgewas dat in deze ecosystemen voorkomt. Over ongeveer honderd jaar zal dit type landschap getransformeerd zijn en overwegend struikgewas zijn, aangezien de typische soorten van het gebied zoals de aardbeiboom of de kurkeik geleidelijk zullen verdwijnen.
Het mediterrane bos dat het meest wordt getroffen door klimaatverandering
Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift «Plant Biology«. De studie geeft aan dat plantensoorten van dit type aanhouden met verhoogde temperaturen en een gebrek aan water, waardoor de tijd die ze aan fotosynthese besteden, wordt gereguleerd. Tijdens fotosynthese openen de bladeren hun huidmondjes om CO2 uit de omgeving uit te wisselen en zuurstof te genereren. Het openen van de huidmondjes veroorzaakt echter transpiratie van het water en dus verlies ervan. Naarmate er meer temperatuur in de omgeving is, er gaat meer water verloren tijdens fotosynthese.
We hebben het over de regulering en beperking van een essentieel proces voor planten, dat normaal gesproken in de zomer en in tijden van droogte wordt verminderd om water te besparen. In de lente is de opening van de plant naar buiten hoog en de fotosynthesesnelheid erg hoog, terwijl in de zomer de waarden dalen en in de herfst, met de regen, de plant herstelt en groeit. Op deze manier verkleinen de planten in tijden van droogte deze opening naar buiten drastisch tot ongeveer twee uur per dag en ze doen het 's ochtends als eerste.
De studie heeft zich ook gericht op enkele struikgewasgebieden die worden aangetast door stijgende temperaturen en droogtes. Zonneroosjes hebben bijvoorbeeld veel te lijden in tijden van droogte en verliezen zelfs hun bladeren, maar met de eerste regens van de herfst zijn ze de eersten die herstellen. Het voordeel dat struiken hebben ten opzichte van bomen, is dat ze meer aanpassingsvermogen hebben dan hun kenmerken en beter kunnen overleven in omgevingen waar de omgevingsfactoren niet gunstig zijn. Rockrose heeft ook een grote kolonisatiecapaciteit na een brand of droogte, en daarom, als de bomen achteruitgaan na de effecten van klimaatverandering, het is de zonneroos die geleidelijk zal koloniseren en het mediterrane bos in een struikgewas zal veranderen.
Kurkeiken zijn kwetsbaarder
Kurkeiken hebben niet het aanpassingsvermogen dat rockrose heeft aan verschillen in temperatuur, droogte en andere, dus hun herstel na een periode hiervan is erg traag. Als we hieraan toevoegen dat voor het produceren van zaden tussen de 20 en 30 jaar nodig zijn, dat deze slechts enkele maanden standhouden, die bovendien voor veel dieren dienen als voedsel zodat ze snel verdwijnen, de kurkeik wordt een kwetsbare soort voor zijn instandhouding voor de volgende eeuw.
Concluderend bevestigt de studie dat het mediterrane bos veel meer zal lijden onder de gevolgen van klimaatverandering dan het kreupelhout en dat de bossen zich daarom geleidelijk zullen terugtrekken om plaats te maken voor struikgewas.