Ụwa anyị jupụtara n'ihe ndị na-adọrọ mmasị na-adọrọ mmasị nke ukwuu na ndị siri ike ịkọwa. Otu n'ime ihe ndị a bụ Skeleton Lake. Ọ bụ mpaghara a chọtara na Himalaya nke juputara na ọkpụkpụ mmadụ. Enwere otutu echiche na ihe omumu nke emere na ọdọ mmiri a.
N'ihi nke a, anyị ga-agwa gị ọchịchọ niile, ihe akaebe na ọmụmụ ihe na e nwere gbasara ọdọ mmiri Skeleton.
Akụkọ Ọdọ Mmiri Skeleton
Na 1942, n'oge Agha Ụwa nke Abụọ, onye India na-eche nche aha ya bụ Hari Kishan Madhwal sụrụ ngọngọ na nchọpụta dị mkpa mgbe ọ na-eme njem miri emi na Himalaya. N'ime ndagwurugwu dị n'etiti ugwu, n'ebe dị elu nke mita 4.800, ọ hụrụ otu ọdọ nke nwere ọtụtụ narị ọkpụkpụ mmadụ na-ese n'elu ya. Ọ bụ ọdọ mmiri Roopkund dị na Uttarakhand, India, ebe ama ama na omenala India na ebe ochie maka akụkọ ifo.
Na mbụ, ndị ọchịchị na-enyocha nchoputa ahụ kwenyere na ọkpụkpụ ahụ bụ nke ndị agha Japan bụ ndị batara n'ókèala India ịlụso ndị bi na Britain agha. Otú ọ dị, ọkpụkpụ ndị ahụ dara nke ukwuu nke na ha kwubiri na ha anọwo ebe ahụ ogologo oge.
N'otu oge ahụ, a na-ewere ụdị dị iche iche. Otu n'ime ha jikọtara ihe omume ahụ na njem njem Nanda Devi Raj Jat, njem izu atọ a ka na-eji taa efe chi ndị India. Ihe ọzọ bụ na ozu ndị ahụ so na njem agha dị ukwuu nke narị afọ nke XNUMX nke kwụsịrị igbu mmadụ, mana ịchọta ọtụtụ ozu ụmụ nwanyị, ndị inyom na-enweghị ike ịbanye n'ime afọ ndị ahụ, echiche ahụ dara. A chọtara mgbaji n'okpokoro ọkpụkpụ mgbe a na-enyocha ozu, nchọpụta ahụ kwubiri na ha nwụrụ n'oké ifufe mmiri ozuzo, magazin Outdoor kọrọ.
"Ihe fọdụrụ nke ndị a abụghị nke otu ndị bi n'otu ebe na India, kama ọ bụ nke ndị bi na mpaghara mpaghara."
Ugbu a, ihe karịrị afọ 70 ka e mesịrị, nchọpụta ọhụrụ e bipụtara na Nature Communications megidere ozizi ọhụrụ ahụ, na-enye nkọwa maka ihe kpatara ọtụtụ ndị ikom na ndị inyom ji anwụ na Roopkund Lake, nke akpọrọ Skeleton Lake. Nkọwa dị mma karịa.
Ihe kpatara na mmalite nke ọdọ mmiri Skeleton
Maka ọmụmụ ihe ahụ, ndị nyocha ahụ tinyere radiocarbon mkpakọrịta nwoke na nwaanyị iji nyochaa mkpụrụ ndụ ihe nketa 38 dị n'ọdọ mmiri ahụ, n'ikpeazụ chọpụta afọ ndụ ọkpụkpụ na ka ha si ruo ebe ahụ. Eadaoin Harney, onye isi ode akwụkwọ ọmụmụ ahụ na nwa akwụkwọ doctoral na ngalaba nke Organic na Evolutionary Biology na Mahadum Harvard kwuru, "Na mbụ, nsonaazụ ya rụtụrụ aka na ọkpụkpụ malitere na narị afọ nke XNUMX, mana anyị mechara chọpụta na nke a abụghị eziokwu. . Ozu ndị dị n'ọdọ mmiri ahụ anwụghị n'otu ọdachi, kama n'afọ dị iche iche. "Ụfọdụ anọwo kemgbe ọtụtụ narị afọ, ụfọdụ anọwokwa kemgbe ọtụtụ puku afọ."
Ihe kacha pụta ìhè nke ndị nyocha ahụ bụ igosipụta ikike dị ukwuu nke ụmụ mmadụ oge ochie nwere ime njem dị anya.
Nyocha mkpụrụ ndụ ihe nketa gosiri na ozu ndị ahụ bụ nke otu atọ dị iche iche, site na ndị bi na South Asia ihe karịrị 1.000 afọ gara aga ruo na ndị Gris na Cretan 200 gara aga. Ìgwè nke atọ nwere nanị otu onye East Asia. Na mkpokọta, ozu 23 sitere na South Asia na 14 ọzọ sitere na Mediterranean.
Haney na-akọwa, sị: “Ihe foduru ndịda Eshia nwere agbụrụ dị iche iche. "Ha esoghị na otu ndị bi na India, kama ọ bụ nke ndị bi na mpaghara mpaghara niile." Nsonaazụ nke nyocha nke isotopic gosikwara na onye ọ bụla na-agbaso ụdị nri dị iche iche. Banyere ka ha si nwụọ, Haney na ndị otu ya amabeghị ihe kpatara ya.
"Nanị ihe ngosi anyị nwere bụ na ọdọ mmiri Roopkund dị n'etiti ụzọ njem njem nke ejirila na narị afọ gara aga," ndị nchọpụta ahụ kwuru. Gịnị mere mkpọmkpọ ebe ndị a ji bụrụ ochie na ụzọ ahụ adịghịdị adị? "Anyị ka nwere mgbagwoju anya ma chọọ ozi ndị ọzọ iji chọpụta kpọmkwem ụdị ọnwụ ndị a niile," ka o kwubiri.
Ebe ọ bụ na ebe a bụ ebe kasị sie ike na nke kasị sie ike, ndị ọkà mmụta sayensị nwalekwara echiche ha na ọ pụrụ ịbụ na e gburu ha site n'ihe ụfọdụ ihe siri ike, ma ọ̀ bụ oké mmiri ozuzo ma ọ bụ oké nkume dara. Ihe kacha pụta ìhè nke ndị nyocha ahụ, na mgbakwunye na ịgbalị ịchọpụta ihe kpatara ọnwụ (nke a na-edobeghị anya), bụ igosi oke ikike ụmụ mmadụ nwere ime njem ogologo oge dị otú ahụ n'oge ochie, n'ihi na ọ dị anya na mpaghara Eshia. "Anyị maara na a na-enwekarị nnukwu ọpụpụ, mana nke a na-eme ka anyị chegharịa mkpa ha dị n'akụkọ ihe mere eme," Haney kwubiri.
Curiosities
Ìgwè nke mbụ nwere mmadụ iri abụọ na atọ ndị nna nna ha na ndị bi n'India n'oge a, bụ́ ndị si n'ọtụtụ dị iche iche dị iche iche bie gburugburu AD 23. Òtù nke abụọ (kpọmkwem 800) nwụrụ na narị afọ nke 14, mkpụrụ ndụ ihe nketa na-egosi na ndị ikwu ha na-akpachi anya. bi taa n'ebe ọwụwa anyanwụ Mediterenian, karịchaa na Gris na Krit.
Ma gịnị ka ndị njem si n'ógbè Mediterenian nke Alaeze Ukwu Ottoman na-eme narị afọ abụọ gara aga n'ọdọ mmiri ndị Himalaya nke dị ihe karịrị mita 5.000 karịa ọkwa oké osimiri? Mmadụ nwere ike iche na ihe fọdụrụ nke ndị mba ọzọ a nwere ike ịbụ ụmụ ụmụ ndị agha ahụ ha na Alexander Onye Ukwu meriri mpaghara ahụ ọtụtụ narị afọ gara aga, mana nyocha DNA ha adịghị edepụta mkpụrụ ndụ ihe nketa nke kwesịrị ime ihe karịrị otu puku afọ gara aga na India. N’ikpeazụ, n’ìgwè nke atọ, e nwere nanị otu onye sitere n’agbụrụ Ndịda Ebe Ọwụwa Anyanwụ Eshia, bụ́ onye dịrịkwara ndụ na narị afọ nke XNUMX.
Dị ka Ayushi Nayak nke Max Planck Institute for the Science of Human History si kwuo, imegharị isotopes kwụsiri ike dị na ọkpụkpụ na-enye anyị ohere ịmụtakwu banyere nri na ebe obibi nke ndị a, ma na-akwadokwa ịdị adị nke ọtụtụ iche iche. ọkpụkpụ nke ndị mmadụ n'otu n'otu jikọtara India gosipụtara nri dị iche iche nke ukwuu, na-atụ aro na ha so na otu dị iche iche akụ na ụba na South Asia. N'ụzọ dị iche, ndị sitere na Mediterenian yiri ka ha nwere obere nri ha na millet, bụ́ ọka sitere n'India.
Dị ka ndị nchọpụta ahụ si kwuo, njem okpukpe na-akpali akpali yiri ka ọ bụ nkọwa ọzọ nwere ezi uche: "Njem njem nke ọdọ mmiri ndị a, ma ọ bụ ọbụna na ndagwurugwu ma ọ bụ ọnụ ọgụgụ kasị elu nke ógbè ahụ, na-agakarị kemgbe ọtụtụ narị afọ, n'ihi ya, anyị chere na ọ ga-abụ na ihe fọdụrụnụ na-ejedebe n'ebe ahụ. . Otú ọ dị, n'agbanyeghị ọnụ ọgụgụ dị ukwuu nke ọdọ mmiri Roopkund dị ka Himalaya nke mkpa okpukpe, ọ dịghị ihe fọdụrụ mmadụ ọzọ a ma ama a hụrụ gburugburu ya.
Enwere m olileanya na site na ozi a, ị ga-amụtakwu gbasara ọdọ mmiri Skeleton na njirimara ya.
Nkwupụta, hapụ nke gị
Ọ bụ ihe na-atọ m ụtọ ịmara ọtụtụ akụkọ ihe mere eme nke na amabeghị mbara ala anyị na anyị na-eme njem na mbara igwe mara mma na anyị nwere ọtụtụ ihe anyị ga-achọpụta.