Oke osimiri Coral

Taa, anyị ga-ekwu maka oke osimiri nwere ọtụtụ agwaetiti n'ime ya na nke dị n'elu sistemu akuku coral kachasị ukwuu n'ụwa. Ọ gbasara oké osimiri kọral. O bu oke osimiri nke no na mpaghara South Pacific Ocean ma nwekwa onodu square kilomita 4.800.000. Ha dị oke mkpa site na echiche nke nchekwa nchekwa ihe dịgasị iche iche ebe ọ bụ na e nwere Nnukwu Ihe mgbochi ahụ, nke UNESCO kwupụtara na World Heritage Site na 1981.

N’isiokwu a anyị ga-agwa gị gbasara njirimara niile, ụdị dị iche iche dị mkpa na oke osimiri Coral.

Isi atụmatụ

Ọ bụ ụdị oke osimiri nke juputara n'ụsọ osimiri nke mba ndị a: Australia, New Caledonia (France), Papua New Guinea, Solomon Islands na Vanuatu. Aha ya sitere na ị nwere ọtụtụ agwaetiti na ya na nnukwu coral reef system n'ụwa. Ejikọtara ya na northwest na Osimiri Arafura, site na Torres Strait. Ọ dị n'akụkụ Osimiri Solomon n'akụkụ ugwu, Oké Osimiri Tasman n'akụkụ ndịda na Oke Osimiri Pasifik mepere emepe n'ebe ọwụwa anyanwụ.

Ọ bụ oké osimiri nke ịdị omimi ya dị mita 2.394, ọ bụ ezie na ebe kachasị mie emie, ọ ruru mita 9.140. Oké osimiri a nwere ọchịchọ ịmata na ọ bụ na isi iyi ya na-etolite gyroscope na usoro mgbochi klọọkụ. Nke a bụ n'ihi na isi okwu ya kachasị dị omimi na -emepụta iyi nke arụ ọrụ nke Coriolis gbanwere. Usoro ugbu a na-etinye East Australian Current. Ugbu a bụ ọrụ maka ibuga mmiri ahụ na-ekpo ọkụ site n’ebe ugwu ruo Osimiri Tasman, nke na-adịkarị oyi. Ọdịiche a dị na ọnọdụ okpomọkụ bụ ihe na - eme ka ọ na - enwe ezigbo okwukwo. Ugbu a nke na-ebu akụkụ ahụ na-ekpo ọkụ nke mmiri oyi na-eme ka ike ya sie ike n'oge ọnwa February ma bụrụ nke na-esighi ike na ọnwa Ọgọstụ.

Ihu Igwe Coral

Oke Osimiri Coral nwere oke okpomọkụ kwa afọ na-agbanwe dị ka ohere anyị si dịrị. Iji maa atụ, n'akụkụ ndịda anyị nwere mmiri oyi na-adịkarị gburugburu 19 degrees. N'aka nke ọzọ, anyị nwere akụkụ ugwu, mmiri na-ekpo ọkụ nke nwere ụkpụrụ gbara gburugburu ogo 24. Ọ nwere salinity index nke ga-adị gburugburu 34.5-35,5 ‰ (akụkụ kwa puku), ya mere na ọ bụghị oke saline. Ọ bụkwa na mmiri nke Oké Osimiri Coral na-apụta n'ihi na ha nwere nkọ dị ukwuu, karịchaa na mpaghara ebe a na-ahụ coral coef.

Na meteorology nke oke osimiri a, anyi na ahu oke ikuku ikuku ndi oku di otutu n’ime ya. Oké mmiri ozuzo ndị a bụ ihe a na-ahụkarị ma bụrụ ihe iyi egwu nye ndị bi na ụsọ mmiri ya na ịgagharị. Ajọ udu mmiri na-abịakarị n'oge oge ọkọchị.

Agwaetiti Coral

Dịka anyị kwuburu, ọ bụ oke osimiri nwere ọtụtụ agwaetiti n’ime ya. E wezụga Great Barrier Reef anyị na-ahụ otu agwaetiti dị mkpa. Osimiri ya na agwaetiti ya bara ụba na ọtụtụ ihe dịgasị iche iche. N’etiti ha anyị hụrụ nnụnụ na nnukwu ndụ mmiri. Akụ na ụba a dịgasị iche iche abụghị naanị na-amasị ọrụ ịkụ azụ, mana ha bụkwa ebe njem nleta na-ewu ewu. O nwere ọtụtụ agwaetiti ndị na-aga njem nleta na mba na mba ụwa. N'ihi nke a, akụnụba nke mba ndị gbara Coral Oké Osimiri nwere ike ịba ọgaranya nke ọma. Ka anyị lee ndị bụ isi agwaetiti nke Oké Osimiri Coral:

Ha dịdebere ụsọ mmiri ebe ugwu ọwụwa anyanwụ nke Australia ma ọ bụ ihe dị ka agwaetiti 30 na agwaetiti na ihe dị ka obere agwaetiti 50. E kewara agwaetiti ndị a gaa n’òtù dị iche iche ma na-esonụ:

• Otu Northwest, nke ókèala ndị kachasị mkpa dị Osimiri Osprey, Lihou Reef na Agwaetiti Willis.
• Okpokoro Mellish, akuku mmiri dị n’ebe karịrị kilomita 300 n’akụkụ ụsọ oké osimiri Australia.
• Otu Ndịda Ọwụwa Anyanwụ, mebere reef Frederick, Kenn, Saumarez, Wreck na Cato, ebe ebe kachasị elu n'àgwàetiti ndị a dị, nanị mita 6 n'elu elu osimiri.
• Otu ndịda, bụ ndị e mere site na mmiri Middleton na Elizabeth.

Agwaetiti Chesterfield dị na France ma dịrị ihe dịka 550 kilomita n'akụkụ ugwu ọdịda anyanwụ nke New Caledonia. Onwere agwaetiti iri na otu nke na-ebighi ebi nke mgbatị ya ruru ihe dịka square kilomita 11. Agwaetiti niile na akuku coral gbasasiri n'ime rectangle kilomita 11 × 120. A na-enye agwaetiti ndị dị na akụkụ anọ a aha ndị a:

• Isla Renard.
• Ihe ndozi batrị.
• ọ da Ọkpụkpụ.
• Islands Chesterfield etiti.
• Agwaetiti Avon.
• Le Longue.
• Agwaetiti nke Mgbochi.
• Agwaetiti Anchorage.
• Islet Okpokoro.
• Osimiri Bellona.

Mkpa nke akuku coral

Anyị maara na akuku coral dị ka oke mmiri mmiri mmiri nke nwere ụdị, nha, na agba dị iche iche. Ma ọ bụ na ha bụ mpaghara ọtụtụ puku obere anụmanụ ndị dị mkpa maka ịdị ndụ nke ọtụtụ narị nde ndị ọzọ na nke ahụ bụ 25% nke mmiri na-agba mmiri n'ụwa. N'ime mmiri ndị a ị ga - ahụ obere azụ na mollusks na turtles, nnụnụ mmiri na sharks. Ebumnuche ndị a dị ndụ na-emebi emebi ma lanarị ha nọ n'ihe egwu n'ihi nsonazụ ụwa.

Ọ bụghị naanị na coral reef na-enye ebe obibi na nri maka pasent nke mmiri mmiri nke ụwa, kamakwa ọ bụ ebe ndị njem nleta na-enweta ọtụtụ nde dollar. Site na usoro obibi obibi, ọ na - echebe anyị pụọ na ide mmiri, ebili mmiri ma na - enye aka na nchekwa nri site na ịkọ azụ. Anyị kwesịkwara ịmara na ọtụtụ ọgwụ anticancer na-esite na mmiri coral.

Anyi aghaghi ima na ha bu ebe obibi nke otutu umu ihe ojoo dika nku mmiri, anemones, gorgonians, na ndi ozo. Nkwupụta UNEP na-egosipụtakwa mkpa coral dị maka akụnụba nke Mesoamerica na Indonesia, mpaghara abụọ nke ahụ Ihe karịrị ijeri $ 34.000 ọ bụla nwere ike itinye n'akpa uwe site ugbu a ruo 2030 ma ọ bụrụ na anyị emeziwanye ahụike ahụike.

Enwere m olileanya na iji ozi a ị nwere ike ịmụtakwu banyere Oké Osimiri Coral na njirimara ya.