gịnị bụ kpakpando

Mgbe anyị na-ekwu maka mbara igwe na mbara igwe, a na-eji echiche nke mbara igwe eme ihe mgbe niile. Otú ọ dị, ọtụtụ ndị amaghị ihe kpakpando bụ. N'ime ụyọkọ kpakpando ndị ahụ, e nwere ọtụtụ ihe dị n'eluigwe nwere àgwà dị iche iche nke bụ akụkụ nke eluigwe na ala anyị. Ọ na-adọrọ mmasị ịmara gịnị bụ kpakpando oleekwa otú o si dị mkpa?

N'ihi nke a, anyị ga-arara isiokwu a na-agwa gị ihe kpakpando bụ, ihe àgwà ya na mkpa.

gịnị bụ kpakpando

N'ihe banyere mbara igwe, a na-akpọ ihe dị iche iche anụ ahụ́ ndị dị n'eluigwe na ala kpakpando, ma ọ bụ n'ụzọ nkịtị, ahụ́ eluigwe. N'ikwu ya n'ụzọ doro anya, kpakpando bụ otu ihe, nke e jiriwo ụzọ sayensị chepụta ma ọ bụ kwado ịdị adị ya, ya mere ha mejupụtara otu klas nke anụ ọhịa nke eluigwe nwere ike ịdị na ya, dị ka. mgbanaka mbara ala ma ọ bụ kpakpando, eriri asteroid; mejupụtara ọtụtụ ihe dị iche iche.

Ihe ndị dị na mbara ala anyị nke dị na mbara igwe na-adọrọ mmasị ụmụ mmadụ kemgbe oge ochie, a nọgidere na-ahụ ma na-aghọta ya site na teliskop, nyocha mbara igwe, na ọbụna njem mmadụ na-aga ọnwa. N'ihi mbọ ndị a, anyị nwere ike ịmụta ọtụtụ ihe gbasara ụwa ndị ọzọ dị, ụyọkọ kpakpando ndị na-akwado ha na eluigwe na ala na-enweghị njedebe nke nwere ihe niile.

Otú ọ dị, ọbụna site n'enyemaka nke telescopes nkịtị. enweghị ike iji anya gba ọtọ hụ kpakpando niile dị adị. Ndị ọzọ na-achọdị ngwa sayensị pụrụ iche, ma ọ bụ ịdị adị ha nwere ike ịpụta naanị site na mmetụta anụ ahụ ha nwere na ahụ ndị ọzọ gbara ha gburugburu.

kpakpando usoro anyanwụ

Usoro mbara igwe, dị ka anyị si mara ya, bụ aha agbata obi nke anyanwụ anyị gburugburu nke mbara ala na ihe ndị ọzọ na-etolite kpọmkwem mbara ala gburugburu ebe obibi na orbit. Ọ na-esite na etiti anyanwụ n'onwe ya ruo na mpụta nke igwe ojii nke ihe omimi. mara dị ka Oort Cloud na Kuiper Belt. Ogologo usoro mbara igwe ruo na mbara ala ikpeazụ ya (Neptune) karịrị ijeri kilomita 4.500, nke hà nhata 30,10 astronomical nkeji (AU).

Enwere ụdị kpakpando dị iche iche na sistemụ anyanwụ, dịka:

• 1 kpakpando anyanwụ
• mbara ala 8. Mercury, Venus, Ụwa, Mars, Jupiter, Saturn, Uranus, Neptune.
• Ụwa dwarf 5. Pluto, Ceres, Eris, Makemake na Haumea.
• Satellite eke eke 400.
• 3153 comets.

Kpakpando

Kpakpando bụ bọọlụ na-ekpo ọkụ nke gas na plasma nke a na-edobe na mgbawa mgbe niile site na ngwakọta nke atọm n'ihi ndọda ndọda ha. Mgbawa ahụ mepụtara oke ọkụ, radieshon electromagnetic, na ọbụna ihe, dị ka Atọm hydrogen na helium dị n'ime ka agbanwere ka ọ bụrụ ihe dị arọ karị, dị ka ndị mebere ụwa anyị.

Kpakpando nwere ike ịdị n'ụdị dị iche iche, dabere na nha ha, ọdịnaya atomic na agba nke ìhè incandescent. Ụwa kacha nso na mbara ala anyị bụ anyanwụ, ọ bụ ezie na a pụrụ ịhụ ọnụ ọgụgụ kpakpando dịgasị iche iche n'ebe dị anya na mbara igwe n'abalị. A na-eme atụmatụ na e nwere ihe dị ka kpakpando 250.000.000 na ụyọkọ kpakpando anyị.

Mbara ala

Planets bụ gburugburu ihe nke dị iche iche nha, kpụrụ si otu gaseous ihe nke mere ka ịrị elu kpakpando, ma enweghi ngwụcha oyi na ndị ọzọ condensed, ya mere nwere dị iche iche anụ ahụ na chemical Njirimara. E nwere mbara ala gas (dị ka Jupiter), mbara ala okwute (dị ka Mercury), mbara ala jụrụ oyi (dị ka Neptune), na e nwere Ụwa, naanị mbara ala anyị maara nke nwere nnukwu mmiri mmiri, ya mere ọ bụ naanị mbara ala nwere ndụ.

Dabere na nha ha, a nwekwara ike ịsị na ha bụ mbara ala dwarf: ụfọdụ dị obere ka a ga-eji tụnyere mbara ala nkịtị, ma buru ibu nke a na-ewere na asteroids, ha na-adịkwa onwe ha, ya bụ, ma hà bụ ọnwa ma ọ bụ na ha abụghị. nke onye ọ bụla

Satellites

Ụwa na-agbagharị agbagharị, ọ ga-ekwe omume ịchọta kpakpando ndị yiri ya, ma n'ogo dị nta karị, nke a na-eji ike ndọda eme ihe na nso nso ma ọ bụ obere, na-adabaghị n'ime ha ma ọ bụ na-ala azụ kpamkpam.

Nke ahụ bụ ihe gbasara naanị ọnwa nke ụwa anyị: ọnwa na ọtụtụ kpakpando nke mbara ala ndị ọzọ dị mkpa, dị ka. Ọnwa Jupiter, e mere atụmatụ na ọ dị ihe dịka 79 taa. Ọnwa ndị a nwere ike ịbụ otu ebe ha si malite. A na-adọta mbara ala ndị jikọtara ọnụ, ma ọ bụ nwere ike isi n'ebe ndị ọzọ bịa, na-edobe ha na orbit.

Kites

A maara Comet dị ka ihe na-akpụ akpụ nke ụdị nile ma bụrụ nke ice, uzuzu na okwute sitere n'ebe dị iche iche mejupụtara. Aru eluigwe ndị a na-agbagharị gburugburu anyanwụ na elliptical, parabolic or hyperbolic orbits na a na-amata ya n'ihi na ka ha na-abịaru nso na kpakpando ahụ, okpomọkụ na-agbaze ice ha ma nye ha "ọdụ" gaseous pụrụ iche. Amara comets dị ka akụkụ nke sistemu anyanwụ nwere njiri mara amụma, dịka nke ama Halley's comet, nke na-eme anyị kwa afọ 76.

A maghị kpọmkwem mmalite nke comets, ma ihe niile na-egosi na ha nwere ike si na trans-Neptunian dị ka Oort Cloud ma ọ bụ Kuiper Belt na nsọtụ nke usoro mbara igwe, ihe dị ka 100.000 AU si Sun.

Asteroids

Asteroids bụ ihe okwute okwute nwere ọtụtụ ihe mejupụtara (na-abụkarị ihe ọla ma ọ bụ mineral) na ọdịdị na-adịghị ahụkebe, dị obere karịa mbara ala ma ọ bụ ọnwa.

Na-enweghị ikuku, ọtụtụ ndụ dị na mbara igwe anyị na-etolite nnukwu eriri n'etiti Mars na Jupita nke na-ekewa mbara ala dị n'ime na mbara ala dị n'èzí. Ndị ọzọ, kama, ha na-awagharị na mbara igwe, na-agafe orbits mbara ala ma ọ bụ na-aghọ satịlaịtị nke ụfọdụ kpakpando buru ibu.

meteoroids

Nke a bụ aha e nyere ihe ndị kacha nta na sistemụ mbara igwe anyị. ihe na-erughị mita 50 na dayameta mana karịa 100 micrometer (ya mere ibu karịa uzuzu ụwa).

Ha nwere ike ịbụ iberibe ihe ndị na-akpa ọchị na asteroids bụ ndị na-akpagbu, ikekwe ike ndọda nke mbara ala dọtara, banye na mbara ikuku ha wee ghọọ meteorites. Mgbe nke ikpeazụ mere, okpomọkụ nke esemokwu na ikuku ikuku na-ekpo ọkụ ma na-ekupụ ha kpam kpam ma ọ bụ akụkụ ụfọdụ. N'ọnọdụ ụfọdụ, iberibe meteor na-ada n'elu ụwa.

Nebulae

Nebulae bụ mkpokọta gas, tumadi hydrogen na helium, yana uzuzu nke mbara igwe na ihe ndị ọzọ, gbasasịrị na mbara igwe, ma ọ bụ karịa na ike ndọda jide ya. Mgbe ụfọdụ, nke ikpeazụ na-esi ike nke ukwuu ịmalite ịpịkọta ihe niile a dị egwu, na-emepụta kpakpando ọhụrụ.

Ụyọkọ gas ndị a, n'aka nke ya, nwere ike ịbụ ngwaahịa nke mbibi nke kpakpando, dị ka supernovae, ma ọ bụ nchịkọta nke ihe ndị fọdụrụ na usoro nke ịmepụta kpakpando na-eto eto. Nebula kacha nso n'ụwa bụ Helix Nebula, afọ 650 site na anyanwụ.

Galaxies

Ụyọkọ kpakpando, nke ọ bụla nwere ike inwe usoro mbara igwe nke ya, yana nebulae, uzuzu ụwa, comet, eriri asteroid na ihe ndị ọzọ dị na mbara igwe. na-etolite nnukwu nkeji nke a na-akpọ ụyọkọ kpakpando.

Dabere n'ọnụ ọgụgụ nke kpakpando ndị mejupụtara ụyọkọ kpakpando, anyị nwere ike ikwu banyere ụyọkọ kpakpando dwarf (kpakpando 107) ma ọ bụ nnukwu ụyọkọ kpakpando (1014 kpakpando); ma anyị nwekwara ike ikewa ha n'ime gburugburu, elliptical, lenticular na oge.

Ụyọkọ kpakpando nke usoro mbara igwe anyị dị bụ Milky Way, nke aha ya bụ mmiri ara nne Hera, chi nwanyị nke pantheon nke mmepeanya Gris oge ochie.

Enwere m olileanya na site na ozi a ị nwere ike ịmụtakwu banyere ihe kpakpando bụ, àgwà ya na mkpa ya.