Ọgwụgwụ .wa

Kemgbe oge ochie, echiche nke njedebe nke ụwa na-adọrọ mmasị mmadụ. Ma ọ̀ bụ n’akụkọ ifo, okpukpere chi, ma ọ bụ n’ọdịbendị a ma ama, e kwuwo nke ukwuu ma na-atụ egwu echiche nke ọdachi ga-akwụsị ịdị adị anyị. Ọ ruo n'ókè nke na enwere ọtụtụ ihe nkiri na echiche gbasara ya Ọgwụgwụ ụwa. Ndị ọkà mmụta sayensị hà ga-abụ eziokwu banyere amụma e buru banyere ọgwụgwụ ụwa ka hà ga-abụ ụgha?

N'isiokwu a, anyị ga-agwa gị banyere isi echiche na ozi dị banyere ọgwụgwụ nke ụwa.

Ọgwụgwụ nke ụwa site na echiche sayensị

Mgbe anyị na-ekwu banyere njedebe nke ụwa site na nkà mmụta sayensị, anyị na-abanye n'akụkụ ebe ihe egwu dị adị ma nweekwa ihe ngwọta. Otu n'ime ọnọdụ ndị a kacha akpọtụrụ bụ mgbanwe ihu igwe.. Okpomọkụ zuru ụwa ọnụ nke ọrụ mmadụ kpatara ebutela nchegbu zuru ụwa ọnụ n'ihi mmetụta ya na ihu igwe, gburugburu ebe obibi na ndụ n'ụwa. Ọ bụrụ na emeghị ihe iji belata ikuku gas na-ekpo ọkụ, anyị nwere ike iche nsonaazụ na-agbawa obi ihu, gụnyere ịrị elu oke osimiri, oke mmiri ozuzo, na ihe omume ihu igwe na-emebiwanye.

Ọnọdụ sayensị ọzọ na-echegbu onwe ya bụ ihe ize ndụ nke ọrịa na-efe efe zuru ụwa ọnụ. Nsogbu COVID-19 na nso nso a ekpughere adịghị ike anyị na mgbasa nke ọrịa na-efe efe. Ọ bụ ezie na anyị jisiri ike mepụta ọgwụ mgbochi dị irè ma melite ikike nzaghachi anyị, enwere ike mgbe ọ bụla na nje ọhụrụ nwere ike ịpụta, na-ekpuchi ihe nchebe anyị ma kpatara nsogbu ahụike zuru ụwa ọnụ.

Ọzọkwa, enwere nchegbu gbasara ihe omume mbara igwe dịka mmetụta asteroid. Ọ bụ ezie na ohere nke mmetụta ọdachi dị ala, ihe ize ndụ dị na ya na ndị ọkà mmụta sayensị na-arụ ọrụ n'ịchọpụta na ịgbagha asteroids dị ize ndụ.

Ụdị ọzọ nke njedebe nke ụwa bụ agha nuklia. Ohere nke agha nuklia zuru oke ka bụ ezigbo ihe iyi egwu. Ịnweta ngwa agha nuklia na esemokwu dị n'etiti mba na-aga n'ihu na-enwe nchegbu kemgbe agha Russia na Ukraine malitere. Esemokwu nuklia zuru oke nwere ike ịkpata mbibi dị egwu maka mmepeanya mmadụ na gburugburu ebe obibi, na-ebute mbibi zuru ebe niile na ogologo oge.

Ọgwụgwụ nke ụwa site n'echiche nkà ihe ọmụma

E wezụga ọnọdụ sayensị, njedebe nke ụwa abụrụla nke a na-atụgharị uche na nkà ihe ọmụma n'akụkọ ihe mere eme nile. Ụfọdụ ụlọ akwụkwọ na-arụ ụka na njedebe nke ụwa Ọ bụchaghị na ọ na-ezo aka na mbibi anụ ahụ nke ụwa, kama na mgbanwe dị mkpa na ọnọdụ mmadụ.

Site n'echiche a, a pụrụ ịhụ njedebe nke ụwa dị ka mfu nke ụkpụrụ ụmụ mmadụ dị mkpa, nbibi nke gburugburu ebe obibi, mbibi nke ọdịbendị dị iche iche, ma ọ bụ nkwụsị nke ọmịiko na ịdị n'otu. Ọhụụ ndị a nke nkà ihe ọmụma na-ebuli ohere na njedebe nke ụwa bụ usoro nke nwayọọ nwayọọ, nkwụsị na-aga n'ihu nke ihe na-eme ka anyị bụrụ mmadụ, kama ịbụ ihe mberede na ọdachi. Enwere ike ikwu na ọ bụ ihe efu maka ụmụ mmadụ karịa njedebe nke ụwa dị ka ndị dị otú ahụ, ebe ọ bụ na ụwa ụwa nwere ike ịnọgide na-arụ ọrụ na-enweghị mmadụ ebe ọ bụ na anyị bụ otu ụdị ọzọ.

Ụdị enwere ike dị ka Harvard si kwuo

Dị ka nnyocha e mere n'oge na-adịbeghị anya sitere na Mahadum Harvard, a na-ebu amụma na njedebe nke ụwa ga-eme n'otu ụzọ ahụ na mmalite ya: na nnukwu mgbawa. Amụma ndị gara aga na-atụ aro na mbibi ụwa nwere ike ime site na ihe omume dị ka agha nuklia, nnukwu nkukota meteorite, ma ọ bụ iji nwayọọ nwayọọ na-adaba n'ọchịchịrị.

Otú ọ dị, ndị ọkà mmụta sayensị ugbu a kweere na destabilization nke urughuru a na-akpọ Higgs boson, na-ahụ maka oke ihe niile, bụ ihe niile achọrọ maka ihe omume ọdachi a. Ọ bụ ezie na a na-eche na ihe mgbawa a ga-ewere ọnọdụ n'ihe dị ka ijeri afọ 11 site ugbu a, o yighị ka onye ọ bụla n'ime anyị ga-anọ nso ịhụ ya. Ọ gwụla ma ọganihu sayensị na-ekwe ka anyị kpochie oyi wee kpọte anyị ọtụtụ narị afọ ka e mesịrị, nke ahụ anyị ga-akpachara anya. Mgbe ebili mmiri ahụ na-emebi emebi ga-amalite, ọ ga-ebute nnukwu afụ ike nke ga-ekpochapụ ma kpochapụ ihe niile dị n'ụzọ ya, gụnyere ndị nwere ike ịchị Mars.

Enwere ụfọdụ nchegbu n'etiti ndị ọkà mmụta sayensị na usoro ahụ amalitelarị. Ihe na-enye nsogbu n’obi bụ na anyị nwere ike ọ gaghị ama kpọmkwem mgbe ọgwụgwụ ahụ dị nso ma ọ gwụla ma anyị anyị ga-enwe ike ịchọta ihe dị egwu nke "Chineke Particle" na mbara igwe anyị. Ọzọkwa, enwere ike na ihe omume dị egwu dị ka ọkụ na mgbawa nke anyanwụ ga-eme tupu ụbọchị mbibi a.

mgbe anyanwụ dara

Ikwe omume nke apocalypse ime n'oge na-adịghị anya na-adakwasị anyị. Ọ bụ ihe dị ka mgbe kpakpando nke na-enye ìhè n’ụwa anyị ga-apụ n’anya. Ọ bụ ezie na a maghị kpọmkwem oge ihe omume a ga-eme, na 2015, teliskop mbara mbara Kepler nwere ike weghara ihe fọdụrụ nke usoro mbara igwe na nke mbụ ya, na-eme ka anyị ghọtatụ ihe ọdịnihu nke anyị nwere ike inwe ruo ọtụtụ afọ na-abịa.

Ndị na-eme nchọpụta na-eduzi ozi a achọpụtala ihe foduru nke mbara ala nkume na ọnọdụ nke ire ere, nke na-agbagharị gburugburu dwarf na-acha ọcha, nke. Ọ bụ isi na-ere ọkụ nke fọdụrụ n'ime kpakpando mgbe ike nuklia na mmanụ ọkụ ya gwụchara.. Dị ka otu nnyocha e bipụtara n'akwụkwọ akụkọ 'Nature' si kwuo, mbelata mgbe niile na nchapụta nke dwarf ọcha, nke na-ada site na 40% kwa awa anọ na ọkara, bụ ihe ngosi doro anya nke ọtụtụ iberibe okwute nke mbara ala na-emebi emebi nke na-agbagharị na mbara ala. ngagharị gburugburu ya.

Ozugbo mmanụ hydrogen nke anyanwụ ebelatala, ihe ndị na-esiwanye ike, dị ka helium, carbon, ma ọ bụ oxygen, ga-amụnye ma gbasaa ngwa ngwa, na-ejedebe na mwụfu nke elu ha na ịmepụta kpakpando. isi. N'ihi ya, ọ ga-ebibi ụwa anyị, yana Venus na Mercury.

Enwere m olileanya na site na ozi a ị nwere ike ịmụtakwu banyere ọnọdụ dị iche iche gbasara njedebe nke ụwa nke na-echere anyị.